Vətəndaşlar 65 yaşda pensiyaya çıxır, 6 il sürünür, 71 yaşda isə ölür... - Bu, AZƏRBAYCAN REALLIĞIDIR...
Tarix: 21-12-2021, 10:54 | Çap et
Azərbaycan vətəndaşları arasında ölüm statistikasında artım var. Belə ki, 2020-ci ildə ölkə üzrə ölənlərin sayı əvvəlki ilə nisbətən 25 min nəfər çox olub. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2019-cu ildə 55 min 916 vətəndaş, ötən il isə 75 min 647 vətəndaş dünyasını dəyişib.
Cinslər arasında da ölüm sayında ciddi fərqlər var. Belə ki, 2020-ci ildə şəhər yerlərində dünyasını dəyişən qadınların sayı 18 min 451, kişilərin sayı isə bundan daha çox, 23 min 598 olub.
Kənd yerlərdində də baş verən ölüm hallarında cinslər arası fərq nəzərə çarpır. Belə ki, ötən il ərzində kənd yerlərində yaşayan qadınlar arasında ölənlər 15 min 115, kişilər isə 18 min 483 olub.
Komitənin məlumatına görə, Azərbaycanda cinslər arası fərqlə yanaşı, yaşlara görə də ölüm sayında fərqlər var. Ən çox ölüm halının qeydə alındığı yaş kateqoriyalarından biri də 45-64 yaşdır.
Ümumilikdə ötən il bu yaşlar üzrə 19 min 968 ölüm halı qeydə alınıb. Ötən il ərzində təkcə 45-49 yaşlı şəxslər arasında 2 315 ölüm halı qeydə alınıb. 65-84 yaş arası ölənlərin sayı isə 33 min 464 olub. Bu isə həm də ölkə üzrə təqaüd alanların sayının azalması deməkdir.
DİA.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında insanların ömür yaşının qısalması və bunun fonunda pensiya yaşının azaldılmasının vacibliyindən danışıb, bildirib ki, hazırkı təqaüd sistemi təşviqedici deyil:
"Ötən il həm müharibə, həm də pandemiya vəziyyətinin olması da ölüm hallarının artmasına təsir etmişdi. Hökumət pandemiya şəraitində ölüm hallarının sayının az olduğunu deyirdi. Lakin qeydiyyatdan kənar ölüm halları kifayət qədər çoxdur. Lakin məsələyə daha geniş aspektdən yanaşsaq, deyə bilərik ki, Azərbaycanda başqa ölkələrlə müqayisədə orta ömür müddəti kifayət qədər aşağıdır. Kanada, Almaniya, Yaponiya kimi ölkələrdə orta ömür 87-89 il, Azərbaycanda isə 71 ildir. Bundan sonrakı 40 ildə də belə olacaq. Bu gün doğulanlar üçün gözlənilən ömür təxminən 76 ildir. Məsələyə bu apsektdən yanaşsaq, təqaüd sisteminin təşviqedici olmadığını deyə bilərik. Pensiya alan vətəndaşların sayının azalması prosesi gedir. Bu bir tərəfdən ölüm hallarının artmasından qaynaqlanırsa, digər tərəfdən də pensiya sisteminin əlçatanlığının azaldılması ilə bağlı qəbul edilən qərarlardan irəli gəlir. Nəticədə 1 milyon 320 milyon təqaüdçü vətəndaşın sayı son 3 ildə azalaraq 1 milyon 300 minə düşüb. Sosial apsektdən qiymətləndirsək, bu əhalinin gəlirlərinə mənfi təsir edən amildir".
Ekspert bildirir ki, infrastruktur dəyişməli, qanunların işləkliyi təmin olunmalıdır, insanların gündəlik həyat tərzində qarşılaşdıqları problemlər aradan qaldırılmalıdır:
"İnsanlar üçün stressiz, rəvan həyat tərzi yaradılmalıdır. Qida təhlükəsizliyi ilə bağlı daha keyfiyyətli proqramlar icra olunmalıdır. Ərzaq sisteminin təchizatında nəzarət güclənməlidir. Hökumətin gördüyü əsas iş odur ki, görülən tədbirlərdən insanlara probem yaranmasın. Ekoloji təmizliklə bağlı tədbirlər görülməlidir, yaşıl enerji təşviq olunmalıdır. Əhalinin 50 faizi Bakıda yaşayır və paytaxtın kifayət qədər çirklənmiş havası var. Bütün bunlar da orta ömür yaşını azaldan səbəblərdəndir".
Pensiya ilə bağlı danışan R.Həsənov deyir ki, pensiya yaşı azaldılamlıdır:
"Çünki bizdə vətəndaşın faktiki olaraq orta ömür yaş ilə pensiya yaşı arasındakı fərq cəmi 6 ildir. İnsanlar 65 yaşda pensiyaya çıxır, 71 yaşda isə ölür. Dünyada isə ortalama olaraq bu fərq ən azı 14 ildir. Dünyadakı bu göstəriciyə çatmaq mümkün olmasa da, ən azı pensiya yaşını 5 il azaltmaq mümkün olar. Buna ehtiyac var. Yaponlar pensiyaya çıxır və 22 il bu pensiya ilə yüksək şəraitdə gəzir, yaşayır. Bizdə isə vətəndaş pensiyaya çıxır və 6 il sürünür. Bizim pensiya sistemimiz təşviqedici deyil. Pensiya sistemi tamamilə ləğv edilib, yenidənə qurulmalıdır".
Sosioloq Üzeyir Şəfiyev isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında ümumlikdə ölümlərə təsir edən amillərdən danışıb, bildirib ki, ölüm statistikasında artıma səbəb amillərdən biri də intihar hallarıdır. O qeyd edir ki, bundan başqa, aqressiv davranışlar nəticəsində baş verən qətl hadisələrinin də bura təsiri var:
"İnsan ömrünə təsir edən psixoloji, sosial, ekoloji amillər də var. Bundan başqa, mövcud pandemiya şəraiti özü də müxtəlif xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur. Bu zaman digər xəstəliklər də üzə çıxır".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Rasim Balayev, cinayətlərin ilə səni rüsvay edib məhkəməyə verərəm!” - Şeyx Əbdül OD PÜSKÜRDÜ
Bu gün, 14:47 |
|
|
|
| • PKK-nın sivil fəaliyyət göstərəcəyi inandırıcı görünmür - Əlibəyli
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Ermənistan atəşkəsi pozur: - Moskvanın kölgəsində yeni planlar qurulur
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • “Bakı Şampan Şərabları” şirkəti mənfəətdən zərərə keçib - HESABAT
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Nigar Rəhimovaya “Vətən müharibəsi iştirakçısı” medalı buna görə verilibmiş - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • Nikol Paşinyanın partiyası: - Sərkisyan və Köçəryan bizdən qorxur
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • “Sumqayıt Aşqarlar”ın Direktorlar Şurasının sədri və üzvləri seçiləcək
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Putin Ukrayna tərəfi ilə danışıqlar üçün Türkiyəyə getməyəcək - QƏTİ QƏRARDIR...
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Tender tələbləri əldə qaldı: Heç kim şərtlərə cavab vermədi - TENDER LƏĞV EDİLDİ
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Qazaxıstandan Gürcüstana SƏRT ETİRAZ - Rəsmi Astana HƏRƏKƏTƏ KEÇDİ
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • "Eurovision" Mahnı Müsabiqəsi siyasi oyundur" - Mübariz Tağıyev
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Vüqar Səfərli ilə həbs edilən şirkət rəhbəri azadlığa buraxıldı
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Teymur Kərimovun cəzası 1 İL AZALDILDI - QƏRAR
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Bakıda vəkilin şikayəti əsasında tanınmış müğənni həbs edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Erməni Prezident: ”Azərbaycanla danışıqlara hazıram” - VİDEO
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Əmək hüququ sahəsində AYRISEÇKİLİK NƏDİR? - Ekspert danışır...
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • “Yaşar Nuri mənə dəfələrlə xəyanət edib, bağışlamışam, kişidir də, bir yeməyi nə qədər yemək olar?”
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • Vardanyanın məsuliyyəti digər şəxslərlə eyniləşdirilə bilməz - ÇÜNKİ...
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • Səudiyyə Ərəbistanı statusunu gücləndirdi - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • Təxribatlar fonunda sülh bəyanatları: “Güllə atılan yerdə barış mümkün deyil” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Bu mağazaların “Qızıl zəmanət”inə İNANMAYIN! – Mütəxəssisdən ŞOK FAKTLAR
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 11 mindən çox şəxs aliment ödəməmək üçün gizlənib – RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Milyonluq tenderləri udur, nizamnamə kapitalı isə 10 manat idi - "SMTS" MMC kimə məxsusdur?
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • “Ağlı başında olan həkim heç bir məbləğ qarşılığında bunu etməsin...” - Hüquqşünasdan CİDDİ ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Azərbaycanda QANDONDURAN CİNAYƏT: cinsi orqanını kəsdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • “AzDrama”da ŞOK ULTİMATUM: Mehriban Mehribana yenidən SAVAŞ AÇDI – “ÜZR İSTƏMƏLİSƏN!”
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • Axtarışa verilən Hüseyn Həsənov onu məhkəməyə verir
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Səidə Niyamı dostluqdan SİLDİ
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
| • Sabah İstanbula gedə bilərəm - Tramp
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • İran Prezidenti: Azərbaycanla qardaşlıq və bərabərlik istəyirik - İRNA
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Ceyhun Cəlilov NİYƏ QAPI-QAPI DÜŞÜB AXI... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Auditorlar Palatasında bir neçə şəxs qanunsuz olaraq müxtəlif kartlara pul köçürüb - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • Rüstəm Bağırov İnşaat Materialları İnstitutunda nə kmi gizli işlər çevirir - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • Özünü Çindən avtomobil idxal edən şirkətin rəhbəri kimi təqdim edərək vətəndaşlara 300 min manat zərər vuran şəxs həbs olunub
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • “İmişlidəki “SSRİ”, Georgi lenti" kampaniyasının arxasında da Rusiya dayanıb…” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • "Mozalan Studiyası"na yeni direktor təyin edilib - ƏMR
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • "İbrahim sazişləri": Vaşinqton Bakıya nə təklif edir? - AKTUAL
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • İran vətəndaşı gömrük postundan siqaretləri necə keçirdi? – MƏHKƏMƏ
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • “Peyk zavodu”nun direktoru dəyişib - ƏMR
Bu gün, 10:43 |
|
|
|
| • "Caamatın müraciətinə baxmayaraq, heç bir tədbir görülmür" - vətəndaşdan SOS!!!
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Ağsaqqal Rusiya kanallarına çox baxırmış, ona görə "qaza gələrək" belə addım atıb - Tural Abbaslı
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • “Bakı Avtonəqliyyatı"” ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • Müdafiə Sənayesi Nazirliyində kadr dəyişikliyi olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • "Avroviziya"da finala keçə bilməyən təmsilçilərimizdən AÇIQLAMA
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • Baş həkim olmaq arzusu ona baha başa gəldi... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • "1094 saxtakarlıq... dövləti, xalqı aldatmaq..." - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
| • Ermənistanın TŞ katibi İrana səfər edəcək - “Armenia-Today”
Bu gün, 10:00 |
|
|
|
| • İmişlidə rus simvollarını təbliğ edən şəxs YAP-dan REAKSİYA - “O şəxsin əqli vəziyyətinin qiymətləndirilməsinə ehtiyac var”
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • "Səba" külli miqdarda borca düşdü, bütün paylarını satışa çıxardı, rəhbəri dəyişdi
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
|
