Avrasiyada iki təhlükəsilik arxitekturasından hansı realdır? - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 24-06-2024, 07:47 | Çap et
Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına üzv ölkələrin (Ermənistan toplantıda iştirak etməyib) xarici işlər nazirləri iyunun 21-də Almatıda Avrasiyada yeni təhlükəsizlik arxitekturasının yaradılması ideyasını müzakirə ediblər. Yeni ideyanın müəllifi şəksiz Kremldir. Ukrayna müharibəsinə görə Rusiyanın Qərblə münasibətləri pozulub, ABŞ və NATO ilə qarşıdurma içərisindədir. Buna görə də Rusiya ətrafında anti-Qərb və anti-NATO bloku formalaşdırmağa çalışır. Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Şimali Koreya və Vyetnama səfəri də bununla bağlı idi. Yeri gəlmişkən, Şimali Koreyadan fərqli olaraq Vyetnam xarici siyasətdə balansa üstünlük verir. Putindən sonra Xanoya səfər edən ABŞ dövlət katibinin köməkçisinə bildiriblər ki, Vyetnam Amerikanı strateji tərəfdaşı hesab edir. Yəni Kreml Vyetnamı yanına çəkə bilməyib.
Buna baxmayaraq, Kreml Almatıda “Avrasiyada yeni təhlükəsizlik arxitekturasının yaradılması” ideyasının müzakirəsinə KTMT-dəki tərəfdaşlarını cəlb edə bilib. Toplantıda iştirak edən Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavron deyib ki, Avroatlantik təşəbbüslər özünü ifşa edib və bölgədə sabitliyi gücləndirmək üçün yeni təhlükəsizlik arxitekturasına ehtiyac var.
Nədir bu yeni “arxitektura” və yeni ideya KTMT-nin çərçivəsini aşacaqmı?
Kreml “yeni təhlükəsizlik arxitekturası” ideyasını hələ ötən ilin oktyabr ayında irəli sürüb. Belarusun paytaxtı Minskdə 2023-cü ilin oktyabrında KTMT çərçivəsində “Avrasiya təhlükəsizliyi: dəyişən dünyada reallıq və perspektivlər” adında konfrans keçirilib. Rusiya həmin konfransda Avrasiya qitəsində yeni təhlükəsizlik sisteminin müzakirəsini təklif edib. Almatıda bu mövzuya yenidən qayıdılması onu göstərir ki, Kreml irəli sürdüyü ideyanı reallaşdırmağa çalışır. Rusiya bu ideyanın reallaşması üçün birinci ondan başlamaq istəyir ki, bölgəyə aid olmayan (ABŞ və NATO-ya üzv digər dövlətlər nəzərdə tutulur) dövlətlərin Avrasiya qitəsində hərbi iştirakının qarşısı alınmalıdır.
Kremlin irəli sürdüyü konsepsiyaya görə, Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqaz ölkələri ABŞ və NATO-nun digər üzvləri ilə hərbi sahədə əməkdaşlıq etməməli, onların təlimlərinə qatılmamalıdırlar. Mərkəzi Asiya ölkələrinin bir qismi KTMT-nin üzvü olsalar da, həmin dövlətlər Kremlin yeni “ideyasına” şərik çıxmayacaqlar, əlbəttə müzakirələrdə iştirak edəcəklər, ancaq Avrasiyada yeni təhlükəsizlik arxitekturasının qurucuları sırasında olmayacaqlar. Həmin ölkələr üçün KTMT kifayət edir. Rusiya isə həm KTMT-ni gücləndirmək, həm də bu təşkilatın sərhədini aşmaqla yeni hərbi blok formalaşdırmağa çalışır. Cənubi Qafqaz ölkələrinin də hər birinin bölgədən uzaq ölkələrlə hərbi əməkdaşlığı mövcuddur. KTMT üzvü Ermənistan Fransadan, Azərbaycan isə NATO üzvü Türkiyədən və İsraildən silah alır.
Bu arada, Türkiyə və Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə hərbi əməkdaşlığı genişləndirməyə çalışırlar. KTMT üzvü Qırğızıstan nümayəndəsi Şuşadakı konfransda çıxışında “Türk NATO”su və ya “Türk KTMT”nin yaradılmasını təklif edib. Bu da türk dövlətlərinin yeni təhlükəsizlik arxitekturası ideyasıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Dia-az.İnfo
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bu paltarları uşaqlara qətiyyən geyindirmək olmaz! - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 13:57 |
|
|
|
| • Dünyanın ən böyük siyasi təşkilatı dağıla bilər – Aİ üçün sonun başlanğıcı…
Bu gün, 13:52 |
|
|
|
| • AMXM-da "İqlimlər və ilmələr" sərgisi açılıb
Bu gün, 13:49 |
|
|
|
| • "Burada Ermənistan bir bəhanə və bir vasitədir" - deputat
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
| • Naxçıvan MSK-nın üzvləri seçilib - ADLAR
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • “Makron niyə Bakıya gəlmədi?... Qarayaxmaya görə məsuliyyəti kim daşıyır?”
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • "Qınaqdan çox qorxuram, yoxsa istədiyim kimi geyinərəm"
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Trampın komandasındakı "erməni aşiq"ləri: onlar kimdir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Ərazi Tikinti Planlaşdırma Mərkəzinin tender maxinasiyalarının baş “qəhrəmanı”: “Dollar Cavid” - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • "COP29-da küçə itləri ilə bağlı aksiya keçirən şəxs öyrədilmiş adamdır" - deputat
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • MSK seçkilərin yekun nəticələrini təsdiqləyib, “Gürcü Arzusu” qalib olub - YEKUN QƏRAR
Bu gün, 12:41 |
|
|
|
| • Dağlıq ərazilərdə qar yağacağı gözlənilir - belə deyirlər...
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Azərbaycanda iki kollecə təyinat olub - ƏMR
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • 10 ayda ən çox birja əməliyyatı aparan 5 şirkət - ADLAR
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • Gələn il müharibənin diplomatik yolla başa çatması üçün hər şeyi etməliyik - Zelenski YOLA GƏLİR...
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • "Paşinyan gecikir, sonda Əliyevin dediyi olacaq" - Ekspert erməni mediasını məyus etdi
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • Dövlətin dərmanları qara yollarla apteklərə verilir - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Şərur sakinləri TƏHLÜKƏDƏ: “Cəhənnəmə ölsün” - ŞOK İDDİA
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • İrəvan Bakının əsas tələbini qəbul etdi – Paşinyan açıqladı
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • COP29-a qarşı çıxanlar kim idi? - Vitse-spiker bu ölkələrin adını çəkdi
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • FRANSALI SABİQ NAZİR FRANS 24-də RƏSMİ PARİSİ TƏNQİD ETDİ - “Makron Bakıya getməli idi”
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Ermənistan KTMT-nin bütün formatlarından uzaqlaşıb - Rusiya XİN
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
| • Səfərbərlik Xidmətində yeni korrupsiya FAKTLARI AŞKARLANDI
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı 2 milyonluq qızılla aeroportda tutuldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
| • Ermənistan və Fransa XİN rəhbərləri nədən danışıb -DETALLAR
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • Mərkəzi Bank 3 BOKT-un vəzifəli şəxsini cərimələyib
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • Abid Mamedov şirkətdəki səhmləri əcnəbilərə satdıqdan sonra rəhbərlikdən də ayrıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • Ayaqqabı altlıqları istehsal edən şirkət nizamnamə kapitalını 2 dəfə azaldır
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • ATƏT böhran içində, MQ isə “yaşayır” - Ermənistanın sonuncu “saman çöpü”
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • 20 yaşlı qadın doğuş zamanı öldü
Bu gün, 10:47 |
|
|
|
| • ABŞ Trampın planını Rusiyanın qələbəsi adlandırdı - “Rolling Stone”
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Ermənistan Bakıya nümayəndə göndərməməklə... İTİRDİ...
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
| • “Nəinki bu il, heç gələn il də sülh sazişinin imzalanması gözlənilmir” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • Əmək müqavilələrinin sayının artmasının səbəbi nədir? - AKTUAL
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Ermənistan hakim partiyasının iclası niyə Paşinyansız keçdi?.. - “Yəqin, təraş vaxtıdır...”
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • AZAL və “CarbonClick” aviasiya sahəsində karbon emissiyalarının azaldılması yollarını müzakirə edib
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • Qərbin agent-provokatoru ifşa edildi - Tiflis və İrəvanda Azərbaycana qarşı xüsusi əməliyyat
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Bu da “qərbyönlü” Ermənistanın göstəriciləri – Şok rəqəm
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Aşıq Ələsgərin Basarkeçərdə dağıdılmış qəbri - FOTO, VİDEO
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • "Belə tibbi xidmətlə xəstəni yalnız öldürmək mümkündür" - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 09:48 |
|
|
|
| • Beynəlxalq axtarışa verilən azərbaycanlı növbəti cinayətdə tutuldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • “Azərbaycan “Miss Universe 2024”dən çıxarıldı” - Səmra
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • AMB “Azər-Türk Bank”ın vəzifəli şəxsini cərimə edib
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • Trampın komandasında KİM OLURSA-OLSUN... - YOXSA?..
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • XXI əsrdə bu təşkilatın yalnız iki üzvdən ibarət qalması realdır... - Fransanın özündən, bir də “frankofon” Ermənistandan!
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Adil Əliyevdən şikayət edənlərin SAYI ARTIR... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • İranın Azərbaycana şantajı dayanmır: SEPAH yenə özünə əl qatdı... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Ən çox hüququ pozulan peşələrdən biri "Mühafizəçi" peşəsidir... - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • Jurnalistdən AzParking -ə SƏRT ETİRAZ... - "Məni hər gün 20 manat cərimə edəcəksiniz?"
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • "Rusiya öz ərazisində bu cür təxribatın həyata keçirilməsinə imkan verməz" - Çingiz Qənizadə
Bu gün, 09:02 |
|
|
|
|
