Rusiya gözünü cənuba dikmişdi, amma ona da əli çatmır
27-04-2022, 16:17
Anti-Rusiya sanksiyaları fonunda nəqliyyat kanallarının yenidən qurulmasının aktuallığı artır. Bu gün Rusiyanın Çin istiqamətində artan yükdaşımalara doğru Asiya dönüşü geniş müzakirə olunur. Bundan əlavə, Rusiya yükdaşımalarının qərbdən şərqə, eləcə də cənubdan Qazaxıstan və Azərbaycan vasitəsilə daşınması imkanları genişlənir.
Mövzunun aktuallığını birbaşa nəqliyyat sənayesi ilə bağlı olan beşinci sanksiyalar paketi gücləndirdi. Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi üçün beşinci sanksiyalar paketini təqdim etdi. Buçadakı qətllərə cavab olaraq, Brüssel Rusiya Federasiyasından enerji resurslarının, eləcə də dəniz və avtomobil nəqliyyatının idxalından “toxunulmazlığı” aradan qaldırdı.
Aparıcı dəniz daşıyıcılarının Rusiya istiqamətində işlərinin dayandırılması yeni, daha mürəkkəb marşrutların işlənib hazırlanması və yük daşımalarının bir hissəsinin dəmir yoluna yönləndirilməsi zərurətinə səbəb olub. Amma quru yol yükü ilə bağlı vəziyyət daha da çətindir.
“İndi biz görürük ki, yüklər Transxəzər marşrutları, Qazaxıstan və Azərbaycan vasitəsilə qərbdən şərqə, eləcə də cənuba yönəldilir. Bu, yeni çağırışdır və biz buna hazırıq”, - deyə “Rusiya Dəmir Yolları” SC-nin baş direktorunun birinci müavini Sergey Pavlov Transrusiya nəqliyyat və logistika konqresinin plenar müzakirəsində bildirib.
Rusiyaya qarşı sanksiyalar kontekstində Rusiya ilə müttəfiqləri arasında ticarət dövriyyəsinin artırılması məsələsi bu gün son dərəcə aktualdır. Nəzərə alsaq ki, sanksiyalar faktiki olaraq bir çox logistik zəncirləri qırıb, Moskva nəqliyyat dəhlizləri üçün müxtəlif layihələri, o cümlədən Azərbaycandan keçən Şimal-Cənub dəhlizini nəzərdən keçirir. Xatırladaq ki, daha əvvəl Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini Aleksandr Novak bildirib ki, sərhədlərin bağlanması fonunda Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi aktuallaşır.
Rusiya Elmlər Akademiyasının Postsovet Araşdırmaları Mərkəzinin baş elmi işçisi Stanislav Pritçinin AYNA-ya dediyinə görə, hələlik bunlar yalnız proqnozlardır və qeyd olunan beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin tamamlanması çərçivəsində işlərin tezliklə aktivləşdirilməsi ilə bağlı dəqiq məlumat yoxdur: “Əslində, bu layihənin yaxın vaxtlarda yenilənəcəyi və işə salınacağı ilə bağlı heç bir xəbər yoxdur. Çünki onun həyata keçirilməsində əsas çətinliklər öz hissəsində dəmir yolu bölməsi tikintisini başa çatdıra bilməyən İranla bağlıdır”.
“Bu, əsas problemdir, çünki bu dəhlizin bütün digər bölmələri artıq tamamlanıb. Bu, Azərbaycan və Rusiya dəmir yollarının bir hissəsidir, ona görə də İran tərəfdən burada ciddi irəliləyiş görünmür. Ona görə də proqnozlaşdırmaq çətindir. Müqavilə hələ 2000-ci ildə imzalanıb, amma o vaxtdan bəri heç bir ciddi irəliləyiş görmürük”, - deyə analitik bildirib.
Nəqliyyat Mütəxəssisləri və Ekspertləri Assosiasiyasının (NMEA) prezidenti Taras Koval da hesab edir ki, hazırda bu marşrutun perspektivləri ilə bağlı proqnoz vermək çətindir: “İndiki vəziyyətdə Rusiya Federasiyasını Şimal-Cənub oxu boyunca yerləşən ölkələrlə birləşdirə bilən dəhlizin aktuallığının artmasına baxmayaraq, proqnoz vermək risklidir. Eyni zamanda, Rusiya və Belarus avtomobillərinin hərəkətinə qoyulan qadağa Asiyaya və MDB məkanında cənub qonşularına doğru nəqliyyat istiqamətlərini aktuallaşdırır və bu, həm Rusiya, həm də qonşu respublikalar üçün maraqlıdır”.
“Bununla belə, birdən-birə yük daşımalarını götürmək və yönləndirmək işləməyəcək. Tutaq ki, mən bir çox daşıyıcılarla danışmışam və onların fikrincə, əsas problem logistikanın mürəkkəbliyində, onun avtomobil nəqliyyatında və ümumilikdə nəqliyyat potensialındadır. Bu fikirlər həm Rusiya Federasiyasının özünə, həm də sərhədyanı respublikalara aiddir”, - deyə ekspert vurğulayıb.
Xatırladaq ki, bir qədər əvvəl Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini Aleksandr Novak demişdi ki, məhz Şimal-Cənub dəhlizi Rusiyanın ticarət dövriyyəsinin inkişafını və məhsul tədarükünün logistikasını təmin edəcək: “Bu, əvvəllər haqqında danışdığımız Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizidir, bu gün öz aktuallığını qazanır. Biz başa düşürük ki, sərhədlərin bağlanması olması baxımından, əvvəllər Qərb ölkələri ilə olan həcmdə ticarət dövriyyəsini təmin etmək üçün Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi ticarət dövriyyəsinin inkişafını və məhsul tədarükü logistikasını təmin edən yeni marşrutdur. Mənə elə gəlir ki, bu, bizim həyata keçirməli olduğumuz əsas vəzifədir”.
Lakin analitiklər öz proqnozlarında daha təmkinlidirlər və hesab edirlər ki, dəhliz hələ də onun İran hissəsində tamamlanmalı və yalnız bundan sonra gələcək üçün proqnozlar verilməlidir. //ayna//
Geri qayıt