Yaponiya Baş naziri Ukraynaya nə üçün gəldi?
23-03-2023, 07:50
Yaponiyanın Baş naziri Fumio Kişida Kiyevə gözlənilməz səfər etdi. Yaponiyadan başqa “Böyük yeddilik” (G7) ölkələrinin bütün liderləri artıq Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə görüşüblər.
Hörmətli qonağın Ukraynaya gəlişinə qədər səfər məxfi saxlanılıb. Bundan əvvəl Kişida Yeni Dehlidə Hindistanın Baş naziri Narendra Modi ilə görüşüb. Kişida və Zelenskinin Yaponiyanın Ukraynanın yenidən qurulmasına dəstəyini müzakirə etdiyi ehtimal olunur. Kişida may ayında Xirosimada keçiriləcək G7 liderlərinin sammiti öncəsi ölkəsinin Ukraynanı dəstəkləmək əzmini nümayiş etdirmiş oldu.
Fumio Kişida ölkəsinin siyasi və iqtisadi çəkisini, habelə Ukraynanın xarici siyasətinin Asiya-Sakit Okean regionu üzrə istiqamətini nəzərə alsaq, son dərəcə mühüm qonaqdır. Səfərin səbəbləri və mümkün nəticələrlə bağlı suallara cavab vermək olar.
Birincisi, bu səfər qlobal proseslərin - ABŞ və Çin arasındakı qarşıdurmanın bir hissəsi kimi vacibdir. Çin xarici siyasətini gücləndirdi, həm də Amerika maraqlarının bu və ya digər şəkildə cəlb olunduğu münaqişələrə girərək. Tehran və Ər-Riyad arasında dialoqun açılışını xatırlaya bilərik. Yaxud Ukraynadakı müharibə ilə bağlı Çinin “mövqeyi” və Çin lideri Cinpinin Moskva səfərini misal çəkmək olar. Eyni regiondan ABŞ-ın tərəfdaş dövlətinin nümayəndəsinin Kiyevə gəlişi Pekinin təşəbbüslərini cilovlamaq baxımından məntiqlidir.
İkincisi, Yapon-Rusiya trekini nəzərə almaq lazımdır. Xatırladaq ki, Yaponiya ilə Rusiya Federasiyası arasında hələ də sülh müqaviləsi yoxdur və ərazi mübahisələri mövcuddur. 2022-ci ildə başlayan Rusiya-Ukrayna müharibəsinin indiki mərhələsi nəticəsində Rusiyanın qlobal oyunçu kimi mövqeyi artıq zəifləyib. Belə olan halda Yaponiya-Ukrayna münasibətlərinin aktivləşməsi və keçmiş SSRİ dövlətlərində Tokionun siyasi oyunu məntiqlidir.
Burada Ukraynanın Yaponiyadakı səfiri Sergey Korsunskinin fəaliyyətini də qeyd etməyə dəyər. Yaponiya bu gün Ukraynaya kömək edir, lakin müharibədən sonrakı dövr haqqında düşünmək vacibdir. Və burada yapon biznesinin və Yaponiya hakimiyyətinin Ukrayna iqtisadiyyatına “giriş”də birbaşa maraqları var. Ona görə də Asiya istiqamətindən danışarkən, Ukrayna istiqamətinin inkişafında Yaponiya-Çin rəqabətinə şərait yarandığını söyləmək olar.
Müəllif: İxar Tışkeviç - Ukrayna Gələcək İnstitutunun politoloqu.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.
Geri qayıt