Zaporojye AES təhlükəsi: Qrossinin Rusiyaya səfəri vəziyyəti düzəldəcəkmi?
9-04-2023, 06:48
MAQATE-nin baş direktoru Rafael Qrossinin Zaporojye AES-ə son səfərindən sonra o, Rusiyaya səfər etmək niyyətində olduğunu açıqlayıb. Aprelin 5-də o, Kalininqradda “Rosatom”un baş direktoru da daxil olmaqla Rusiya nümayəndə heyəti ilə görüşüb.
MAQATE təşkilatın saytında hələlik bu görüşün nəticələri ilə bağlı rəsmi açıqlama dərc etməyib, lakin Qrossi öz “Twitter” səhifəsində yazıb: "Kalininqradda Rusiyanın bir neçə departamentinin rəsmiləri ilə görüşdüm. Zaporojyedə nüvə təhlükəsizliyini qorumaq üçün səylərimi davam etdirirəm”. Eyni zamanda, Qrossi AES-də rus bölmələrinin "işini" qiymətləndirməyə tələsmədi.
Təəssüf ki, Rusiya tərəfi belə görüşlərdən istifadə edir. Qrossinin AES-in təhlükəsizliyini təmin etməyə yönəlmiş ideyaları isə real deyil. O, artıq başa düşür ki, AES ətrafında təhlükəsizlik zonasının yaradılması təhlükəsiz ərazinin müəyyənləşdirilməsinə aiddir və bu, dalana dirənişdir. Bundan sonra o, daha qeyri-mümkün bir konsepsiya təklif etdi: stansiya üçün təhlükə yarada biləcək hərəkətlərdən qaçınmaq. MAQATE-nin bu konsepsiyasının əvvəlkindən daha az şansı var. Xüsusilə, nəzərə alsaq ki, Zaporojye AES-in rus hərbçiləri tərəfindən sonuncu dəfə atəşə tutulması martın 9-da olub və bundan sonra yenə də xarici enerji təchizatı itkisi baş verib.
MAQATE ekspertləri bunu düzəldə bilərmi? Burada çox vacib bir məqam var. Ukrayna dəfələrlə BMT-nin hərbi ekspertlərinin MAQATE missiyasının bir hissəsi olmasını təkid edib. AES-ə nəyin uçduğunu, haradan uçduğunu və harada gəldiyini qeyd etmək mandatı və hüququna sahib olduqları üçün. Yalnız onlar belə bir qiymət verə bilərlər. MAQATE mütəxəssislərinin müvafiq mandatı yoxdur. Ona görə də kimin hara atəş açdığını müəyyənləşdirmək və bunu rəsmən açıqlamaq MAQATE-nin səlahiyyətində deyil. Hesab edirəm ki, bu mövzuda Qrossi ilə məxfi yazışma var. Amma Rusiya yalan danışır.
Bundan əlavə, qeyd etmək lazımdır ki, stansiyada kadr çatışmazlığı var və Zaporojye AES-ə nəzarət edən ruslar kimisə işə götürür. Başqa bir məqam - ruslar bizi əmin edir ki, bunlar radiasiya-kimyəvi qoşunların mütəxəssisləridir, bunlar hərbi deyil, bir növ mütəxəssislərdir. Amma radiasiya-kimyəvi qoşunlar ordunun bir qoludur. Demək istəyirəm ki, onlar hərbçilərdir. Ruslar isə həmişəki kimi yalan danışırlar.
MAQATE BMT strukturu kimi həqiqətən nə edə bilər? O, Rusiyanın hüquq və imtiyazlarını təşkilatın nizamnaməsi çərçivəsində məhdudlaşdıra bilər (yeri gəlmişkən, bu cür təkliflər artıq səslənib). Birincisi, bu, Rusiya ərazisində heç bir MAQATE tədbirinin planlaşdırılmaması deməkdir. Rusiya Federasiyasının nümayəndələrini MAQATE-nin digər ölkələrdə keçirilən tədbirlərinə (MAQATE-nin büdcəsi hesabına keçirilən) dəvət etmək mənasızdır. Bunlar konkret addımlardır.
İkinci məqam ondan ibarətdir ki, Rusiya Federasiyası vətəndaşlarının MAQATE Katibliyində strukturlara rəhbərliyi dayandırmaq mümkündür. Məsələn, rusiyalı Mixail Çudakov hələ də MAQATE-nin baş direktorunun müavini və Nüvə Enerjisi Departamentinin rəhbəri vəzifəsini tutur. Rusiya vətəndaşlarını katibliyə daha aşağı vəzifələrə işə götürməmək də vacibdir, çünki onlar orada da ziyan vurmağa çalışırlar. Məsələn, MAQATE-də müxtəlif vəzifələr üçün müraciət edən ukraynalıları aşağı salmaq və əzmək üçün. Mən bir neçə belə hekayə bilirəm.
MAQATE baş direktorunun Rusiyaya səfəri hekayəsinə qayıdaraq əminəm ki, hər şey proqnozlaşdırılan şəkildə bitəcək. Rusiya tərəfi ilə danışıqlarda irəliləyiş əldə olunduğu barədə bəyanat veriləcək və məsləhətləşmələr davam etdiriləcək.
Müəllif: Olqa Koşarna - Nüvə enerjisi və nüvə təhlükəsizliyi üzrə ekspert.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.
Geri qayıt