Ukrayna ərazisində NATO bazaları: bu, fantaziya deyil, zərurətdir
25-07-2023, 07:09
Ukraynanın müdafiə naziri Oleksiy Reznikov Konstitusiyaya dəyişiklik edilməsi və ölkədə xarici hərbi bazaların yerləşdirilməsinə icazə verilməsi zərurətindən danışıb. Axı Ukrayna Konstitusiyası ölkə ərazisində xarici hərbi bazaların yerləşdirilməsinə icazə vermir. Burada başa düşməliyik ki, bu müddəa 1990-cı illərin əvvəllərində Ukraynada Qara Dəniz Donanmasının mövcudluğunu istisna etmək üçün yalnız Rusiya Federasiyasının Qara Dəniz Donanmasının bazası ilə bağlı Konstitusiyada ortaya çıxdı. Yalnız 2017-ci ilə qədər qaza görə kompensasiya olaraq müvəqqəti yerləşdirməyə icazə verildi. Lakin Xarkov razılaşmalarına görə, bu müddət 2042-ci ilə qədər uzadıldı...
1990-cı illərdə Ukraynanın NATO-ya inteqrasiyası müəyyən edilməmişdi. O zaman Ukrayna Rusiyanın təsir orbitindən çıxmalı idi. Məsələ bunda idi. Beləliklə, Budapeşt Memorandumu çərçivəsində zəmanətlər almaqla nüvə silahından məhrum olmaq müqabilində neytral statusa dair işarələr var idi.
İndi vəziyyət kökündən dəyişib. Biz NATO-dan praktiki olaraq yarım addım uzaqdayıq. Şimali Atlantika Alyansı öz qüvvələrini birləşdirən təşkilatdır, ona görə də bu qüvvələrin Ukrayna ərazisində olması son dərəcə zəruri yox, təbiidir. Əgər onun ərazisində Alyansın qüvvələri yoxdursa, NATO heç bir ölkə üçün məsuliyyət daşıya bilməz. Yəni ki, Alyansa üzv ölkələrin ərazisində NATO bazalarının olması praktiki olaraq adi haldır.
Bunların hansı bazalar olması məsələsinə gəlincə, burada hər şey NATO-nun strateji konsepsiyasından, yəni Alyansın Rusiyanı cilovlamaq niyyətindən, onun Qara dəniz hövzəsində mövcudluğu ilə bağlı niyyətindən asılıdır.
Birincisi, Ukrayna raketdən müdafiə ilə bağlı bazaların olmasında maraqlı olardı. Və NATO üçün maraqlı olardı ki, bütün blokun raket əleyhinə və hava hücumundan müdafiəsini gücləndirəcək bir məqam olsun. İkincisi, çox güman ki, bu kontekstdə logistik mərkəzlər, tank qoşunları və piyadalar üçün bazalar lazımdır.
Necə olacaq? Bu, Ukrayna ərazisinin necə təchiz olunmasından asılı olacaq. Məsələ Ukraynanın NATO-ya daxil olması haqqında Protokolun ratifikasiya mərhələsində həll edilməlidir. Həmçinin paralel olaraq Ukrayna və NATO ərazimizdə hansı qüvvələrin olmasının lazım olduğuna qərar verməlidirlər.
Belə bazaların meydana çıxma vaxtı da hər bir fəaliyyət növü, hər bir silah növü üçün fərqli olacaq. Aralıq hazırlıq və son hazırlıq dövrü var. Bazanın yerləşdiyi yer məsələsi var. Birincisi, xəritədə sadəcə olaraq bazanın yerləşdiriləcəyi yeri qeyd etmək, onun harada olacağını dəqiq müəyyən etmək bir neçə ay çəkir. Sonra bazanın təchiz edilməsi, qüvvələrin oraya köçürülməsi ilə bağlı əsl iş başlayır. Nəhayət, bu qüvvələri koordinasiya etmək, onları istənilən səmərəliliyə çatdırmaq üçün tədbirlər görülür ki, bu, son hazırlıq mərhələsidir.
Müəllif: Nikolay Sunqurovski - Razumkov Mərkəzinin hərbi proqramlar üzrə direktoru.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
Geri qayıt