Ukrayna üçün daha bir problem: Slovakiya Macarıstanın yolu ilə gedəcək?
25-09-2023, 07:53
Slovakiyada sentyabrın sonunda keçmiş Baş nazir Robert Fikonun partiyasının qalib gələcəyi ehtimal olunan növbədənkənar parlament seçkiləri keçiriləcək. Və o, artıq Ukraynaya silah tədarükünü dayandırmaq niyyətində olduğunu bəyan edib.
Fiko hakimiyyətə qayıdarsa, başqa bir Avropa İttifaqı ölkəsinin ikinci Viktor Orbanı olacaq. Təbii ki, heç kim Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etməyəcək. Axı Macarıstan heç bir koalisiyadan çıxmadı və Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmədi. Amma öz elektoratı üçün çalışan Viktor Orban açıq şəkildə Ukraynaya dəstək məsələsində fərqli mövqe tutur, deyərdim ki, skeptik mövqe tutur və bəzi addımlar atır. Məsələn, Macarıstan ərazisindən silah tranzitini qadağan etmək kimi.
Ona görə də düşünürəm ki, Slovakiyada Robert Fiko hakimiyyətdə olsa, təxminən eyni hal yaşanacaq. Axı prinsipcə, onların avropalı qonşuları ilə əlaqələri tamamilə kəsməsinin mənası yoxdur, çünki bu yolla onlar özlərini təcrid edəcək və qazandıqlarından çoxunu itirəcəklər. Ancaq yenə də Robert Fiko təbii ki, öz elektoratı üçün çalışacaq. O, “Slovakiya ərazisindən silah tranzitini qadağan edin”, “sonrakı sanksiyaların tətbiqini dəstəkləməyin”, “Aİ-dən büdcə vəsaitlərinin Slovakiyaya ayrılmasını tələb edin”, “daxili məsələlərin həlli” üslubunda mesajlara həssaslıqla yanaşır. Yəni söhbət belə sırf yarımizolyasionist populizmdən gedir.
Slovakiyada mono-çoxluq olmayacaq - koalisiya olacaq. Yeri gəlmişkən, bu, bütün Avropada geniş yayılmış tendensiyadır: sağçı populistlər və ya solçu populistlər, yəni radikal populist hərəkatlar və partiyalar mono-çoxluq əldə etmək üçün kifayət qədər dəstəyə malik olmadıqda koalisiya baş verir. Lakin parlamentdə “qızıl pay” götürmək və başqalarını onlarla koalisiya yaratmağa məcbur etmək kifayətdir.
Ən son nümunələrdən biri İspaniyadır. Yayda orada seçkilər keçirildi və “Kataloniya separatçıları” (“Kataloniya üçün birlikdə” separatizmdə ittiham olunan Kataloniya hökumətinin keçmiş prezidenti Karlos Puçdemonun partiyası) çox səs toplamasalar da, parlamentə daxil oldular. Belə ki, İspaniyanın Baş naziri Pedro Sançes onlarla koalisiya yaratmağa məcbur olub, çünki əks halda təkrar seçkilər olacaq. Lakin katalonlar hökumətə girdilər və siyasətin formalaşmasına təsir etmək imkanı əldə etdilər. Düşünürəm ki, Robert Fiko ilə də eyni şey olacaq. Slovakiyada seçkilərdən sonra koalisiya olacaq. Bizim üçün xoşagəlməz hal odur ki, böyük rolu Avro-skeptik və Ukrayna-skeptik baxışları olan tərəf oynayacaq.
Müəllif: İlya Kusa - Beynəlxalq siyasət və Yaxın Şərq üzrə ekspert.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
Geri qayıt