Ukrayna üçün çətin və: kədərli söz oyunu olan “sıçrayış ili”
12-01-2024, 06:31
2024-cü ildə Ukraynanın üzləşəcəyi problemlərin tam siyahısını tərtib etmək mənim üçün çətindir. Çünki bu il bir sıra çağırışlardan daha çox asılı ili olacaq. 2024-cü ilin “sıçrayış ili” olacağını kədərli söz oyunu kimi görürəm. Axı Ukrayna üçün mənfi nəticələnə biləcək bir çox xarici və daxili şərait 2024-cü ildə kristallaşacaq və ya kristallaşa bilər.
Bununla belə, mənə elə gəlir ki, 2024-cü ildə Ukrayna üçün əsas çağırış dünyanın müxtəlif yerlərində seçkilər olacaq. Bunun nəticəsində 01 yanvar 2024-cü ildə dünya siyasətinin indikindən tamamilə fərqli siyasi konfiqurasiyası müşahidə oluna bilər.
Bu seçki kampaniyalarının bir çoxunda Ukrayna mövzusu, Rusiya ilə müharibə, ukraynalı qaçqınlar və müvəqqəti köçkünlər, ümumiyyətlə, dünyanın Ukraynada baş verən hadisələrə münasibət həlledici deyil, mühüm rol oynayacaq. Və buna görə də, onların nəticələri həm ayrı-ayrı ölkələr tərəfindən Ukraynaya dəstək səviyyəsinə, həm də ümumi informasiya əhatəsinə təsir edəcək. Mən sadəcə olaraq 2024-cü ildə izləyəcəyim seçkiləri sadalayacağam və onların Ukraynanın perspektivlərinə niyə təsir etdiyini izah edəcəyəm.
Mart - Rusiyada prezidentinin "seçkiləri" keçiriləcək. Bu niyə vacibdir? Çünki “təqvimin qırmızı tarixi”nə qədər Rusiyadan hər şeyi gözləmək olar: “cəbhədə uğur göstərmək” naminə kütləvi hücum cəhdlərindən tutmuş bəzi digər hannibalist təşəbbüslərə və bu tarixdən sonra kütləvi səfərbərliyə qədər...
Mart - Portuqaliya parlamentinə seçkilər. Niyə vacibdir? Çünki ifrat sağçı “Çeqa” (Yetər!) Partiyasının rəhbərlik etdiyi koalisiyanın qələbə şansları çox böyükdür. Bütün ultrasağçılar kimi, bu da təcrid mövqeyindən irəli gəlir, yəni Orban və Fiko düşərgəsinə daha bir üzv daxil ola bilər.
İyun - Avropa Parlamentinə seçkilər. Niyə vacibdir? Avropa Parlamentinə seçkilərdə səsvermə Aİ ölkələrinin vətəndaşları üçün məcburi deyil. Avropa Parlamentinin özü, milli parlamentlərdən fərqli olaraq, Avropada insanların gündəlik həyatına az təsir edən kimi qəbul edilir və buna görə də Avropa Parlamentinə seçkilərdə fəallıq adətən nisbətən aşağı olur. Belə hallarda mandatların qeyri-mütənasib payı, ingilis dilində deyildiyi kimi, daha böyük meqafonu olanlara düşür. Yəni ki, mərkəzçi partiyaların daha az siyasi aktiv elektoratından fərqli olaraq, öz fəal tərəfdarları olan siyasi spektrin uclarından olan partiyalar səsverməyə gedirlər. Naycel Farajın rəhbərlik etdiyi partiyanın proqramı Avropadakı ifrat sağçı partiyaların proqramlarına çox bənzəyir və məhz buna görə 2014-cü ildə Britaniyada seçici fəallığı nisbətən aşağı olduğundan Avropa Parlamentinə daxil olub. Beləliklə, onlar Avropa Parlamentinə keçirilən seçkilərdə bütün səslərin 27 faizini topladılar (baxmayaraq ki, bu partiya nə sonra, nə də ondan əvvəl Britaniya Parlamentinə bir deputat da daxil edə bilməyib).
Siyasi gündəmlərinin bir hissəsi kimi təcrid və Ukraynaya dəstək verməyən ifrat sağçı partiyalardan qeyri-mütənasib uğur gözləməliyik. Və bunun mediada lazımi şəkildə işıqlandırılması var. Baxmayaraq ki, bu, ayrı-ayrı ölkələrdə siyasi fikrin faktiki vəziyyətini əks etdirməyəcək.
Sentyabr - Avstriyada seçkilər. İndi tamamilə ifrat sağçı Azadlıq Partiyasının böyük dəstəyi var, haradasa 36-37 faiz civarında. Bu, ənənəvi mühafizəkarlar və ya sosial demokratlardan çox deməkdir. Azadlıq Partiyasının partiya quruculuğu tarixindən sadəcə bir epizod - 2017-ci ildə partiyanın əvvəlki başqanı özünü rusiyalı oliqarxın qohumu kimi göstərən və partiya sədrinə pul və media dəstəyi təklif edən “Spiegel”in müxbiri tərəfindən videoya çəkildi. Və o bunu məmnuniyyətlə qəbul etdi, Putinlə strateji əməkdaşlıq qurduğunu söylədi.
Sentyabr – Almaniya əyalət parlamentlərinə seçkilər (Brandenburq, Saksoniya, Türingiya). Niyə vacibdir? Bu əyalətlərin Şərqi Almaniyadadır. AfD daxilində rusiyayönlü ifrat sağçı indi bütün siyasi qüvvələr arasında ən populyarıdır. Onların uğuru Almaniyada bu günə qədər mövcud olan siyasi tabunun qırılmasına gətirib çıxaracaq - ənənəvi partiyalar AfD ilə koalisiyaya girmir. Bu baş verərsə, AfD-nin Bundestaqda gələcək koalisiyada da əsas tərəfdaş olmaq şansı olacaq. Yaxşı, bunun mediada işıqlandırılması Ukraynaya dəstək əlavə etməyəcək, çünki AfD liderləri Ukraynaya dəstəyi dayandırmaq barədə dayanmadan danışacaqlar.
Oktyabr Böyük Britaniyada seçkilər üçün ən çox ehtimal olunan tarixdir. Niyə vacibdir? Çünki Britaniyada hakimiyyətin dəyişmə ehtimalı var. Mühafizəkarlar Britaniya cəmiyyətinin onlara necə baxmasından asılı olmayaraq, bütün cəbhələrdə - iqtisadi sahədən tutmuş beynəlxalq səviyyəyə qədər -Ukraynanın ən fəal dəstəkçiləri sırasındadır. Və buna görə də, istənilən hakimiyyət dəyişikliyi Ukraynaya dəstəkdən imtinaya səbəb olmasa da, onun səviyyəsini aşağı sala bilər.
Noyabr – ABŞ-da prezident seçkiləri. Niyə vacibdir? Çünki gözlənilməz şəkildə Donald Trampın qələbəsi ilə ABŞ-da hakimiyyət tamamilə demokratlardan respublikaçılara keçə bilər. Hazırda bu mövzuya çox qədər diqqət yetirilir, ona görə də əlavə şərh vermirəm. Trampın seçilməsinin Ukrayna üçün nələr vəd etdiyi məlumdur.
Noyabr - Moldovada prezident seçkiləri. Niyə vacibdir? Kreml Moldovada hökumətin dəyişdirilməsi və onun yenidən peyk ölkə olan Moskvanın çətiri altına qaytarılması üçün böyük pullar yatırır. Maya Sandunu 2020-ci ildə hakimiyyətə gətirən koalisiya yenilməz görünmür və qonşu ölkədə hakimiyyətin Moskvaya yaxın birinə keçmə ehtimalı təəssüf ki, böuükdür.
Müəllif: Sergey Budkin – “FinPointInvestment”in həmtəsisçisi və idarəedici tərəfdaşı
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
dia-az.life
Geri qayıt