Çinin “sülhpərvər” planları: Kiyev üçün yaxşı olmayan ssenari
18-06-2024, 06:37
Çinin Pekinin moderator olmadığı Ukrayna və Rusiya ilə bağlı heç bir sülh təşəbbüsünü dəstəkləməyəcəyi çoxdan bəllidir. Çin əvvəldən Kiyev və Moskva arasında birbaşa dialoqun zəruriliyi ideyasını irəli sürdü. Həmçinin ilkin olaraq bildirilib ki, qlobal təhlükəsizlik vəziyyətini “yer üzündəki reallıqları” nəzərə almaqla qəbul etmək lazımdır (Putin bu barədə iyunun 14-də də danışıb). Lakin Çin üçün sülh baxımından əsas məsələ sanksiyalar rejiminin təzyiq vasitəsi kimi rədd edilməsidir. Axı onlar üçün sanksiya məsələsi xüsusilə ağrılıdır. Yəni indi Çin gözlənilməz heç nəyi təbliğ etmir.
Bəli, Çinin xüsusi nümayəndəsinin öz mövqeyini bildirmək üçün İsveçrədə keçirilən sülh sammitində müşahidəçi qismində iştirak edəcəyi ilə bağlı müəyyən illüziya var idi. Lakin bu baş vermədi.
Çin Qlobal Cənub ölkələrinin bu sammitində iştirakını pozmaq üçün daha çox işlər gördü. Artıq bir müddətdir ki, Çin bu regionun əsas nümayəndələrinin ora gəlməməsi üçün əlindən gələni edirdi...
Axı Çin təkcə Ukraynanın deyil, müxtəlif planların müzakirə olunacağı konfransın keçirilməsini fəal şəkildə müdafiə edir. Bu isə kifayət qədər təhlükəli haldır, çünki belə bir konfransa gəlməzdən əvvəl biz danışıqlar prosesində güclü danışıqlar mövqeyi və ondan kənara çıxa bilməyəcəyimiz aydın xətt kimi üstünlüklərə malik olmalıyıq.
Xüsusilə, söhbət Ukraynanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərdən gedir, lakin Rusiya onları asanlıqla keçə bilər. İndi biz artıq “Minsk sazişləri”ni təkrarlaya bilmərik - razılaşmalar vasitəsilə münaqişəni dondura bilərik. Eyni zamanda, başa düşmək lazımdır ki, münaqişənin özlüyündə dondurulması o qədər də qorxulu deyil, çünki bu, hər iki tərəfin bütün resurslarını tükəndirə və irəliləyə bilməyən proses olar. Amma bu halda, Rusiya münaqişəni dondurmaq qərarına gəlsə, bizi heç bir öhdəlik dayandırmayacaq.
Moskva indi faktiki olaraq Çinin müştərisinə çevrilir - yuanla ödənişlərdən tutmuş enerji ticarətinə qədər. İkili təyinatlı malların tədarükü, texnologiyaya çıxış - bütün bunlar Rusiyanın mövcud olması üçün lazımdır və Çin bunu çox gözəl anlayır.
Ümumiyyətlə, Çin indi müharibənin davam etdirilməsində maraqlıdır (nüvə silahının istifadəsinə səbəb olmayacaq və ya başqa ölkələrə yayılmayacaq yerli müharibə) və sülh planları ilə bağlı bütün bu hərəkətlər daha çox illüziyadır. Axı bu müharibə Rusiyanı Çindən daha da asılı vəziyyətə salır, Qərbi isə istənilən razılaşmalara daha münasib qərarlara təşviq edir.
Çin Qərbin bu zəifliyini hiss edir və anlayır ki, o, təşəbbüsü ələ ala bilər - o, artıq Qərbin qaydalarına riayət etməli olmayacaq, onları özü təyin edəcək. Bunda Ukrayna üçün yaxşı heç nə yoxdur.
Müəllif: Vitali Kulik - Ukrayna Vətəndaş Cəmiyyəti Problemlərinin Araşdırma Mərkəzinin direktoru
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
Geri qayıt