“Ramiz Mehdiyevin “sədaqət”i İlham Əliyevin əleyhinə işləyirdi”
11-03-2021, 17:01
Azərbaycan Demokrat Partiyasının sədri Sərdar Cəlaloğlunu Yenisabah.az-a müsahibəsi:
- Sərdar bəy, YAP-ın VII qurultayının nəticələrini necə qiymətləndirirsiniz?
- Ümumilikdə, müsbət bir tendensiya kimi qiymətləndirirəm. Mühafizəkarların -Azərbaycanı bu günə salanların böyük əksəriyyəti oradan uzaqlaşdırılıb. Düzdü, yeni qüvvələrin kimliyi də bizim üçün o qədər aydın deyil. Yəni elə fiqurlar gəlib ki, intellektual səviyyələrinin nədən ibarət olduğu bilinmir. Tanınmış adamlar deyillər. Amma hər halda bir yenilik olacaq. Baş verən yeniliklər isə başqa yeniliklərə gətirib çıxaracaq. Ona görə də bu qurultayı vacib, hətta gecikmiş hesab edirəm. Bu tip dəyişikliklər vaxtında aparılmalıydı.
- Yəni hesab edirsiniz ki, partiya tam şəkildə yeniləndi? YAP-ın yeni nəfəsə ehtiyacının olduğu deyilirdi, bu qurultayla o nəfəs gəldimi?
- Partiyanın rəhbərlərinin kimliyindən çox şey asılıdır. Mühafizəkarlar gedibsə, Azərbaycan son illər ancaq oyun oynayanlar, siyasi məhbus texnologiyası ilə məşğul olanlar, mətbuatı vuranlar, iqtidar-müxalifət düşmənçiliyi salanlar, cəmiyyət-hakimiyyət ziddiyyətini yaradan insanlar oradan çıxıbsa, bu özü müsbətə doğru dəyişiklikdir və digər dövlət əhəmiyyətli sahələrdə də belə dəyişikliklər qaçılmaz olacaq.
- Partiyanın Ramiz Mehdiyevin adamlarından tam şəkildə təmizləndiyini demək olarmı?
- Düşünmürəm ki, tam şəkildə təmizlənib. Bu elə asan deyil. Türkiyədə 15 avqust dövlət çevrilişindən sonra FETÖ-çülərdən təmizlənmə prosesi başladıldı. Amma hələ də orada yeni-yeni FETÖ-çülər aşkarlanır, proses indi davam edir. Yəni bu qüvvələr 30 il ərzində bir dövlətin ən kiçik damarlarına qədər öz adamlarını yerləşdiriblərsə, ideyaları ilə cəmiyyəti zəhərləyiblərsə, biz düşünməyək ki, qısa müddət ərzində məsələlər asanlıqla öz həllini tapacaq.
- Sizcə, rəhbərlikdən daha kimlər getməlidir?
- Mən partiyanın daxili işlərinə qarışa bilmərəm. Mənim göstəriş, yaxud arzumla kimlərsə getməyəcək. Amma əgər İlham Əliyev səmimi şəkildə YAP-ı yeniləşdirmək, ölkədə islahatlar kursu həyata keçirmək istəyirsə, partiyanın təmizlənmə prosesi aşağılarda da baş verməlidir. Yəni təsərrüfat prinsipləri əsasında partiyanın formalaşmasına son qoymaq lazımdır.
YAP simvolik bir partiyadır. Kim dövlətdə təmsil olunursa, o partiyanın üzvüdür. Bu, tamamilə yanlış və qorxulu tendensiyadır. Azərbaycanda iqtidardaxili nəzarətin olmamasının səbəblərindən biri də bütün məmurların eyni partiyaya yığdırılmasıdır. Bu səbəbə görə onlar proseslərə nəzarət edə bilmirlər. Heç kəs neqativ hallarla bağlı səsini çıxarmır. Amma ən azı fərqli partiyanın nümayəndəsi olan bir şəxs məmur olsa, təbii ki, YAP-ın üzvlərinin hərəkətləri ilə bağlı o daha aydın şəkildə mövqe ifadə edə bilər. İlham Əliyev dəfələrlə deyib ki, Azərbaycanda nəzarət yox dərəcəsindədir. Əslində, partiyanın vəzifəsidir ki, öz kadrları üzərində nəzarət etsin. Bu gün həbs edilən məmurların hamısı YAP-ın üzvüdür. Bu onu göstərir ki, YAP öz məmurları üzərində heç bir nəzarət keçirmir, keçirə bilmir. Bunun da səbəbi odur ki, həmin üzvlər partiya tərəfindən vəzifəyə gətirilmir, ayrı-ayrı klanların çağırışı ilə vəzifəyə gəlirlər. Formal üzv olsalar da, heç YAP-a tabe də olmurlar.
Sonuncu parlament seçkiləri sübut etdi ki, prezidentin növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirməsi, parlamentin yeniləşməsi, islahatların qabağında duran mühafizəkarların uzaqlaşdırılması ilə bağlı mövqe ortalığa qoymasına baxmayaraq, YAP-ın rəhbərləri Prezidentin iradəsinin əksinə getdi və təzədən parlamentdə oturdu. Yəni köhnə hamam, köhnə tas.
Azərbaycan cəmiyyətinin inkişafının qarşısında bir neçə maneə var. Onlardan biri Azərbaycanın indiki parlamenti, biri icra strukturlarında yerləşən 5-ci kolonun nümayəndələri, biri də YAP-ın mühafizəkarlığıdır. Bu üç faktor aradan qaldırılmadığı müddətcə, Azərbaycanda heç vaxt müsbətə doğru dəyişiklikdən söhbət gedə bilməz. Onlar bir-biri ilə bağlıdır. Ramiz Mehdiyev həm YAP-ın İdarə Heyətində idi, partiyanın siyasətini müəyyənləşdirirdi, həm hakimiyyətdə siyasəti müəyyən edirdi, həm də parlamentə düşən adamların siyahısını tərtib edirdi. Yəni bu üç maneəni formalaşdırırdı.
Sonuncu dəfə - YAP-dan uzaqlaşdırılarkən açıqlama verən Ramiz Mehdiyev “elə az-çox 5-ci kolon adlanan adamlar İlham Əliyevə sədaqətliydi” tipli bir fikir səsləndirib. Bu sədaqət Azərbaycan dövlətinə və xalqına çox baha başa gəldi. Azərbaycanda demokratik siyasi sistem, iqtisadiyyat çökdü, söz azadlığı boğuldu, siyasi məhbus texnologiyası uzun illər Azərbaycanı beynəlxalq ictimaiyyətdən təcrid elədi.
5-ci kolon elə murdar siyasət aparır ki, ona görə dövlət başçısını ittiham edirlər. Ramiz Mehdiyevin dediyi sədaqət İlham Əliyevin bir lider kimi əleyhinə işləyirdi. Ümid edirəm ki, Azərbaycanda artıq siyasi məhbusdan söhbət getməyəcək, mətbuatın üzərinə əvvəlki kimi basqı olmayacaq. Son vaxtlar nə qədər bloqqer meydana çıxıb, söz azadlığı var, insanlar düşündüyünü deyə bilir. Amma Ramiz Mehdiyevin hakimiyyəti dövründə siyasi partiyaların xalqla hər hansı bir ünsiyyəti yox idi. İndi mən hər gün televiziyalarda çıxış edirəm, bütün siyasi partiya liderləri xalqla ünsiyyətdədir. Bunun özü İlham Əliyevə ancaq müsbət dividend gətirir ki, ölkədə doğrudan da söz azadlığı var. Halbuki Ramiz Mehdiyev hakimiyyətdə olsaydı, biz televiziyalara yaxın gedə bilməzdik. Heç onların fəaliyyətinə imkan verməzdi.
Son vaxtlar siyasi məhbus niyə yoxdur? Birdən-birə nə baş verdi? Hər il Azərbaycanda 100-200 siyasi məhbus olurdu. Deməli, Ramiz Mehdiyev ölkənin bu cürə mənfi imicini yaratmaqla, Azərbaycanı Avropa və Amerikadadan təcrid edib, Rusiyanın qucağına atmaqla məşğul idi, bunu da İlham Əliyevə sədaqət kimi təqdim edir. Çox şükür ki, getdi. Ümid edirəm ki, Azərbaycanda müsbət tendensiya sürətlə inkişaf edəcək. Düzdür, əldə etdiyimiz nailiyyətlər kiçikdir, amma kiçik nailiyyətləri alqışlamasaq, böyük nailiyyətlərə doğru hərəkət etmək mümkün deyil. Mən hazırkı iqtidar-müxalifət dialoqunu, müəyyən demokratik yarışmaları çox yüksək qiymətləndirirəm və hesab edirəm ki, bunlar dərinləşəcəyi təqdirdə biz inkişaf edən yeni bir Azərbaycan görə biləcəyik.
- Aktiv fəaliyyəti olmayan 6 siyasi partiyanın YAP-a qoşulması hakim partiyaya nə verəcək?
- Onların içərisində Rafiq Turabxan vardı, Azərbaycanın ən qocaman partiyaçılarından biri, kifayət qədər millətçi, Azərbaycanı dünyada tanıdan, Türk dünyası ilə xüsusi əlaqələrin qurulmasında ciddi rol oynayan biridir. Hər halda bu partiyaların birləşməsi 44 günlük müharibədə hakimiyyətin qələbəsinə mənəvi dəstək kimi dəyərləndirilə bilər.
İkincisi, Azərbaycanda bu qədər partiyanın mövcudluğuna ehtiyac yoxdur. Bu çoxluq süni partiya çoxluğudur. Faktiki olaraq Azərbaycanda 52 partiyanın 90 faizinin adı var, özü yoxdur. Onlara siyasi partiyadan başqa hər cür ad qoymaq olar. Bir partiya 30 ildir fəaliyyət göstərir, amma bu günədək bir problemlə bağlı mövqe bildirməyib. Partiya liderləri nəyə görə yaranmış vəziyyətdən istifadə edib öz partiyalarını təbliğ etmirlər. Dəfələrlə internet televiziyalarına, “Əşşi, mən daha camaaatın gözünü yormuşam, gündə 3-4 televiziyaya çıxıram, həm özüm yoruluram, həm elmi işlərim var, onları tamamlamalıyam. Mənim həftədə 1-2 dəfə çıxmağım kifayətdir, başqasını çağırın”,-demişəm. And içirlər ki, dəvət etməyə adam tapmırlar. Ay partiya sədri, gəl partiyanı təbliğ et də! Varsansa, camaata varlığını göstər də...
Yəni bu dərəcədə formaldırlar, bunların böyük əksəriyyətini ləğv etmək lazımdır. Digər tərəfdən də danışdığımız 90 faizə daxil olan partiyalar, “Biz İlham Əliyevin siyasətini dəstəkləyirik”,-deyir. Elə parlamentin özündə oturub parlament müxalifəti adlanan qüvvələrin hamısı İlham Əliyevin siyasətini dəstəkəyir. Məsələn Qüdrət Həsənquliyev, Fazil Mustafa. Bu partiyaların ayrıca mövcud olmasına nə ehtiyac var? Əgər İlham Əliyevi müdafiə edirsizsə, niyə birləşmirsiz?
Burada başqa bir tendensiya var. Sözügedən qüvvələrin YAP-a birləşməməsi YAP-ın uzağa gedən maraqları ilə bağlıdır. Mənə elə gəlir ki, Azərbaycanda 7-8 partiyadan artıq partiyanın mövcudluğuna ehtiyac yoxdur. Onsuz da ortada 7-8 partiya görünür.
Ölkədə o qədər işsizlik, yoxsulluq var, bir tərəfdən də koronavirus rayonlara getməyə imkan vermir, yəni faktiki olaraq bu partiyaların da inkişafı üçün stimul yoxdur. Adamlar partiyalara maraq göstərmir. Proporsional seçki sistemi ləğv olunandan və qanunlar formallaşandan sonra partiya üzvlərinə qarşı Mehdiyevin rəhbərliyi altında repressiya tətbiq olunması vətəndaşların partiyalarla məsafə saxlamasına səbəb oldu, indi onlar etiraz edir, partiyalara qoşulmurlar.
Artıq yeni bir situasiya yaranıb. YAP sadəcə öz üzvləri ilə fəxr etməməlidir. Əgər doğrudan da, ölkədə aktivlik varsa, 700 min adam YAP-ı dəstəkləyirsə, bu, kimin müqabilində baş verir? Müxalifətin! Onda gərək müxalifətin də 300-400 min üzvü ola ki, bunların apardığı siyasətin əksinə 700 min nəfər də YAP-ı dəstəkləsin. Əgər ortada müxalifət yoxdursa, YAP-ı nə məqsədlə dəstəkləyəcəklər ki? Ortada məntiqlə izahı mümkün olmayan vəziyyət var. Azərbaycan müxalifəti 3-5 nəfərdirsə, YAP-ın 700 min nəfər olması gülüncdür. Adama deyərlər ki, YAP hansı müxalifətə qarşı partiya kimi mövcuddur ki, güclənir? Nə ilə güclənir? Çoxpartiyalı sistemdə partiyalar bir-birləri ilə münasibətdə güclənə bilər.
Müxalifət yoxdursa, deməli, YAP da yoxdur. Bu baxımdan biz həm də faktiki olaraq partiyalı sistemin yaradılmasına çalışmalıyıq. Burada təbii ki, hökumətdən çox şey asılıdır. Təcili proporsional seçki sistemi bərpa edilməlidir. Dövlətin partiyalara qarşı olan öhdəliyinin yerinə yetirilməsinə çox ciddi nəzarət edilməlidir. Orada qeyd olunub ki, partiyalar maliyyələşdirilməli, qərargahla təmin edilməlidir və s. Amma faktiki olaraq biz görürük ki, dövlət orqanları bu vəzifələri yerinə yetirməməklə məşğuldur. Əksinə, partiyalar sıxışdırılır, dövlət televiziyasına buraxılmır, üzvlərimiz repressiyaya məruz qalır və s. Dövlət, hakimiyyət və hakim partiya fərqli anlayışlardır. Bizdə bunlar o qədər qarışdırılıb ki, insanlar elə bilir dövlət elə YAP deməkdir.
- Bu gün YAP-ın Qadınlar Şurasının ləğv edildiyi açıqlandı. Hansı zərurətdən belə bir qərarın verildiyini düşünürsüz?
- Əslində, Partiya tərkibində ayrıca bu kimi şuraların olması anlaşılan deyil. Qadın məsələləri üzrə müavin olmalıdır. Partiyalarla ictimai əlaqə yaradan katiblik olmalıdır. Amma dünya təcrübəsində belə bir şey yoxdur ki, bir partiyanın içərisində həm Ali Şura, həm İdarə Heyəti, həm də Qadın Şurası olsun. Qadın məsələləri üzrə müavin postu yarada bilərlər və bunun vasitəsilə qadınlar arasında iş təşkil edilər. Məsələn bizim partiyada bu mövcuddur. Müavin lazım gələndə iclas təşkil edir, qadınlar öz aralarında müzakirələr aparırlar. Amma şura təşkilat içərisində təşkilat deməkdir. Ləğv etməklə düzgün qərar veriblər. YAP tendensiyaları davam etdirsə, özü də, müxalifət də, xalq da qazancaq.
Geri qayıt