“Beşinci kolon”un kökü kəsilsə, biz bir o qədər güclü olacağıq”
16-01-2023, 10:26
DİA.AZ Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporunun (UABD) sədri Hikmət Cavadovun AYNA-ya müsahibəsini təqdim edir:
- Tezliklə Rusiya ordusunun Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının başlamasından bir il keçəcək. Ukrayna cəmiyyətində hansı əhval-ruhiyyə hökm sürür?
- Bu gün Ukrayna xalqı bütün dünyaya öz dövlətçiliyinin gələcəyi uğrunda fədakar mübarizənin parlaq nümunəsini nümayiş etdirir. Xəyanətkar düşmən qarşısına qoyduğu hərbi məqsədlərə nail ola bilmədi və mülki əhaliyə qarşı çoxsaylı hərbi cinayətlər törətməklə, mülki infrastrukturu dağıtmaqla müqavimət əzmini boğa bilmədi.
Bütün ukraynalılar düşmən üzərində çoxdan gözlənilən qələbəyə can atırlar. Onları öz torpaqlarını tez bir zamanda azad etmək və hərbi cinayətkarları cəzalandırmaq istəyi irəli sürürlər. Ötən ilin sonunda Prezident Volodimir Zelenski Ukraynanın sülh düsturunu elan etdi və xarici liderləri Ukraynaya onun həyata keçirilməsində kömək etməyə çağırdı. İnanıram ki, gec-tez Rusiya müharibədə uduzacaq və Ukrayna üçün ədalətli şərtlərlə razılaşmağa məcbur olacaq.
Ukrayna xalqının yüksək ruhu, Qərbin artan hərbi və maliyyə yardımı ölkəyə inadla müqavimət göstərməyə və uğurlu əks-hücum əməliyyatları keçirməyə imkan verir. Rusiyanın bu müharibədə uduzması onun xəyanətkar işğalının ilk günlərindən aydın oldu. “Məğrur” rus ordusu heç vaxt Ukraynanın Xersondan başqa heç bir böyük şəhərini tuta bilmədi və Xersondan da sonradan qaçdı.
Rusiyanın aqressiyası Ukrayna cəmiyyətini güclü şəkildə birləşdirdi. Artıq müharibənin ilk günlərindən Ukrayna vətəndaşlarının yüksək təşkilatçılığı və birliyi hiss olunurdu. İndiki mentalitet isə yüksək ruhdan, xain düşmənə qalib gəlmək istəyindən danışır. Ukraynalılar öz prezidentləri Zelenskiyə və komandasına inanırlar və onun addımlarını hər cür dəstəkləyirlər. Bu prosesdə Zelenskinin liderlik keyfiyyətləri mühüm rol oynayıb. Hesab edirəm ki, bu, insanlar və hakimiyyət münasibətlərində mühüm elementdir. Müharibə başlayandan bəri ukraynalıların hökumətə inamı xeyli artıb. Ukrayna xalqının müstəqil ölkə olmaq hüququ uğrunda apardığı müqəddəs mübarizəni bütün dünya nəfəsini tutaraq izləyir və dəstəkləyir.
- Müharibə dövründə Ukraynadakı Azərbaycan diasporunun fəaliyyəti necə təşkil olunur?
- Təbii ki, müharibə bütün Ukraynada adi həyat tərzini pozdu. Ukraynanın bütün bölgələrində, o cümlədən ölkənin şərq rayonlarında azərbaycanlılar kompakt şəkildə yaşayırlar. Təcavüzün ilk günlərində evakuasiya prosesinin təşkili və əlaqələndirilməsini Azərbaycan diasporu öz üzərinə götürdü. Bu proses yalnız azərbaycanlı ailələrdən olan qadın və uşaqlara təsir etdi, kişilər isə düşmənə qarşı mübarizəyə fəal qoşuldular. Hazırda cəbhədə yüzlərlə azərbaycanlı döyüşür. 35 azərbaycanlı qəhrəmancasına həlak olub, Kirill Ağasiyev adlı soydaşlarımızdan biri isə Ukraynanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb.
Bundan əlavə, Azərbaycan diasporunun nümayəndələri yaşadıqları yerlərdə təcavüzdən zərər çəkmiş yerli əhaliyə fəal kömək göstərir, onları ərzaq və dərmanla təmin edirlər. Onlar ordunu da unutmurlar. Azərbaycanlı iş adamları hər ay ordunun ehtiyacları üçün pul köçürürlər. Biz hamımız Ukrayna vətəndaşlarıyıq və bu qonaqpərvər torpağın bütün nümayəndələri kimi biz də işğal olunmuş ərazilərimizin geri qaytarılmasını, dövlətimizin çiçəklənməsini və inkişaf etməsini istəyirik.
Bildiyiniz kimi, mən bugünlərdə Ukrayna vətəndaşlığını aldım. 2004-cü ildə bura köçdüm və səkkiz ildən sonra Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporunun (ODAU) rəhbəri oldum. 2009-cu ildən Ukrayna vətəndaşlığını qəbul etmək imkanım olub, amma indi, ölkə üçün bu ağır günlərdə mən Ukrayna vətəndaşlığını vətəndaş mövqeyi kimi qəbul etdim. Bu dövlətə və xalqa olan hədsiz inamım Ukraynanın gözəl gələcəyini şübhə altına qoymur.
- Ukrayna vətəndaşlığını qəbul edərək, indi ölkənin siyasi həyatında iştirak edə bilərsiniz ...
- Olduqca doğrudur. Əgər əvvəllər yalnız ictimai proseslərdə fəal idimsə, vətəndaşlıq alandan sonra aktiv siyasətlə məşğul ola biləcəyəm. Mən “Narıncı inqilab”ın və “Ləyaqət inqilabı”nın fəal iştirakçısı olmuşam ki, bu da mənə yeni həmfikir insanlar və dostlar tapmağa imkan verdi. Mən Ukraynanın gələcəyinə inanırdım və buna görə də aktiv informasiya müharibəsi aparıram, mülki əhaliyə və orduya humanitar yardım göstərmək üçün tədbirlər həyata keçirirəm. Müharibə bitdikdən sonra və inanıram ki, 2023-cü il bu baxımdan həlledici olacaq, ukraynalılar öz dövlətlərini bərpa etməyə və gücləndirməyə başlayacaqlar. Bu prosesdə Azərbaycan diasporunun da rolu nəzərə çarpacaq.
- Bu yaxınlarda Azərbaycan mətbuatında Ukraynanın adı həm də İkinci Qarabağ müharibəsi veteranı Misir Qasımlının məhkəmə prosesinin keçirildiyi ölkə kimi çəkilir. Onun barəsində çıxarılan hökmlə bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Bu səs-küylü iş Azərbaycan cəmiyyətini iki düşərgəyə ayırdı: bəziləri Misir Qasımlını günahkar, bəziləri isə böhtan qurbanı hesab edirlər. UABD ümumkrayna ictimai təşkilatıdır və kiminsə günahını və ya günahsızlığını iddia etmək bizim səlahiyyətimizdə deyil. Ukraynada müstəqil məhkəmə sistemi var. UABD məhkəmələrdə onlarla azərbaycanlının mənafeyini müdafiə edib, onlara bəraət verilməsini, ev dustaqlığının qətimkan tədbirinin yüngülləşdirilməsini və zaminə buraxılmasını istəyib. Biz Ukraynada yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarını qorumağa davam etdik və davam etdiririk, çünki bu, UABD-nun əsas məqsədlərindən biridir. Biz hər zaman Ukrayna ərazisində olan azərbaycanlıların hüquq və mənafelərinin keşiyindəyik.
Misir Qasımlı və onun dostu Sübhan Quliyevə gəlincə, bu cinayət işi üzrə 30-dan çox məhkəmə iclasında vəkilimiz və tərcüməçimiz iştirak edib. Mən Azərbaycan mediası ilə əlaqə saxlayarkən dəfələrlə bildirmişəm ki, UABD onların hüquqlarını qoruyur və yaxın vaxtlarda Qasımlı və Quliyev işi üzrə vəkilimizin verdiyi şikayətə baxacaq. UABD-dan hüquqşünas Anatoli Volkov böyük iş görüb, onların işində bir çox prosessual pozuntular aşkar edib. Təqsirləndirilən şəxslərin aqressiv davranışı vəziyyəti daha da gərginləşdirib. Buna baxmayaraq, UABD yuxarıda adları çəkilən şəxslərin hüquqlarını qorumaqda davam edir və yuxarıda qeyd etdiyim kimi, apellyasiya şikayəti verilib, ona yaxın vaxtlarda baxılacaq.
- Azərbaycan və Ukraynanın gələcəyini necə görürsünüz?
- Hər iki ölkəni eyni aqibət və ərazi bütövlüyünün pozulması səbəbindən üzləşdiyi çətin sınaqlar birləşdirir. Azərbaycan Qarabağı qaytara bildi. İnanıram ki, yaxın illərdə Ukrayna Krım da daxil olmaqla, işğal edilən bütün əraziləri azad edəcək və Azərbaycanın bayrağı Xankəndidə də dalğalanacaq. Arzu edirəm ki, ölkələrimizin ərazisində düşmən ordusu, hətta sülhməramlılar adı altında gizlənən ordu da olmasın.
İnanıram ki, hər iki ölkənin təcrübəsi dövlətçiliyin inkişafı və möhkəmləndirilməsində, işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasında, dövlətlərarası əməkdaşlığın dərinləşdirilməsində bir-birini tamamlayacaq. Dövlətçiliyimiz nə qədər güclü olsa, cinayətkarlığa qarşı mübarizə gücləndirilsə, vətəndaşların hüquqlarının müdafiəsi təmin edilsə, dövlət strukturlarında, diasporlarda mövcud olan “beşinci kolon”un kökü kəsilsə, biz bir o qədər güclü olacağıq.
Geri qayıt