"Bu cür qanlı "Ərəb baharı" demokratik proseslərə zərbə vurub"
19-11-2015, 10:40
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri, deputat Qüdrət Həsənquliyev ölkənin gündəmində olan hadisələrlə bağlı "Bizim Yol" qəzetinin suallarını cavablandırıb.
Q.Həsənquliyevlə geniş müsahibəni DİA.AZ oxucularına təqdim edirik.
- Qüdrət bəy, Tunisdən yeni qayıtmısınız. Səfər nə ilə bağlı idi?
- Tünisdə bizim partiya Avropa Mühafizəkarlar və İslahatçılar Alyansına üzv oldu. Bundan sonra tamhüquqlu üzv kimi alyansın işində yaxından iştirak edəcəyik. Bu, Azərbaycan həqiqətlərini Avropa və beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaq üçün bir tribunadır. Alyansın axırıncı şura iclasında da gördüm ki, bu, nə dərəcədə faydalıdır. Biz orada təmsil olunan Avropanın aparıcı partiyalarının rəhbər nümayəndələri ilə, parlamentarilərlə görüşdük. Həmin Alyansın həm Avropa Parlamentində, həm Avropa Şurasında, həm NATO və ATƏT Parlament assambleyalarında qrupları var. Buna görə də həmin qruplarda olan parlamentarilərlə söhbət etmək, Azərbaycanı təbliğ etmək imkanları yaranır. Partiya olaraq, bu işdə yaxından iştirak edəcəyik. Arzu edirəm ki, Azərbaycanda olan digər siyasi partiyalar da öz siyasi oriyentasiyalarına uyğun ittifaqlarda təmsil olunsunlar. Bilirəm ki, Yeni Azərbaycan Partiyası Xalq Partiyaları Qrupuna üzv olmaq üçün artıq müraciət edib və namizəd kimi qəbul ediblər. İstəyərdik ki, Yaşıllar Qrupunda, sollarda da bizim təmsilçiliyimiz olsun. Bu bizə əlavə işləmək imkanı yaradır. Məsələn, bizdən öncə həm Ermənistan, həm də Gürcüstan bu Alyansda təmsil olunurdu. Bizim orada olmağımız Ermənistanın birtərəfli qaydada təbliğat aparmasının qarşısını alacaq.
- Parlament seçkiləri geridə qaldı. Bu seçkiləri əvvəlkilərdən fərqləndirən əsas məsələ bəzi beynəlxalq təşkilatların Azərbaycana müşahidə missiyaları göndərməsi idi. Bu reallıq seçkilərin nəticələrinə, parlamentin işinə təsir göstərə bilərmi?
- Seçkinin nəticələrinə heç bir təsiri olmayacaq, amma müşahidə etsələr daha yaxşı olardı. Təəssüf ki, Azərbaycana münasibətdə çox zaman ədalətsiz və ikili yanaşma mövqeyini görürük. Hesab edirəm ki, müşahidəçilərin sayının azaldılması ilə bağlı Azərbaycan tərəfinin tələbini əsas götürərək, seçkidə iştirakdan imtina edilməsi yanlış qərar idi. O cümlədən, Avropa Parlamentinin qərarını da yanlış sayıram. Bu barədə Alyansın iclasında da çıxış etdim və bu qərarın əleyhinə səs verdiyinə görə Alyansın prezidentinə, həmçinin 274 parlamentariyə təşəkkürümü bildirdim. Orada da söylədim ki, Azərbaycanın təcrid olunması xəttinin tutulması ölkədə nə qanunun aliliyinə, nə də demokratiyanın inkişafına müsbət mənada heç bir töhfə verməyəcək. Əksinə, Azərbaycanla Qərbin arasında münasibətlərin korlanmasına gətirib çıxaracaq ki, bu da nə Qərbin, nə Azərbaycan hökumətinin, nə də xalqımızın maraqlarına uyğundur. Ona görə də Azərbaycanla əməkdaşlıq etmək və çalışmaq lazımdır ki, ölkədə vətəndaş cəmiyyəti institutlarının güclənməsinə, ölkənin iqtisadi cəhətdən inkişafına yardım olunsun. Təkamül yolu ilə cəmiyyət özü inkişaf edəcək və bunun nəticəsində Avropa mərhələsinə gəlib çıxacaq. Amma bu gün Azərbaycandan tam Avropa standartlarına uyğun seçkilərin keçirilməsini gözləməyin özü absurddur. Ona görə ki, biz totalitar rejimdən çıxmış bir ölkəyik və insanların böyük bir qismi şəxsiyyət kimi sovet dövründə formalaşıb. Demokratik ənənələr olmayıb, qanunun aliliyi ilə bağlı problemlər olub. Bu da bir çox hallarda birbaşa insanların davranışına keçib. Ona görə də cəmiyyətin sosial inkişaf indeksini nəzərə almadan islahatların sürətləndirilməsi, yaxud ölkənin daxilinə müdaxilə siyasi sabitliyi pozur. Həmin ölkə nəinki demokratiya əldə etmir, əksinə, xaosa, qarşıdurmalara sürüklənir, nəticədə hətta dövlətçiliyini itirməklə üz-üzə qalır. Suriya, İraq, Liviya bu gün həmin vəziyyətlə üzləşib. Alyansdakı çıxışımda onu da söylədim ki, bu cür qanlı "Ərəb baharı" nəinki başqa xalqları demokratiya uğrunda mübarizəyə ruhlandırmayıb, əksinə, demokratik proseslərə zərbə vurub. Hətta bir çox ölkələrdə, elə bizdə də müxalifəti dəstəkləməyi hansısa qarşıdurmalara yol açacaq prosesin başlanğıcı kimi qəbul edirlər. Hansı problemlərin olmasından asılı olmayaraq, gözünün qarşısına o ölkələri gətirərək, fikirləşirlər ki, şükür Allaha sabitlik var. Ona görə də ölkələrin daxili işlərinə qarışıb prosesləri sürətləndirmək cəhdi yaxşı nəticə vermir və qeyd etdiyim kimi, bu proses hər bir xalqın inkişaf səviyyəsinə bağlı olan bir məsələdir.
- 2015-ci il Azərbaycanda həm müsbət, həm də mənfi hadisələrlə yadda qaldı. Son ayda həm Prezidentin fərmanları, həm də qanunvericiliyə edilən dəyişikliklər və buna uyğun olaraq nazirliklərin qərarları cəmiyyətdə "iqtisadi inqilab" kimi qiymətləndirildi. Bu islahatlar iqtisadiyyatımıza nə verəcək?
- Bu, yaxşı bir prosesin başlanğıcıdır. Amma hər şey bundan sonrakı addımlardan asılıdır. Yəni bu proses davam etdiriləcək, yoxsa "edilənlər kifayətdir" deyib, hər şeyə nöqtə qoyacaqlar. Özünü "demokratik müxalifət" adlandıran təşkilatların mətbuatlarında son vaxtlar sanki hökumətə çağırışlar yer alır ki, baş verənlər sizin özünüzü ifşa etmənizdir. Guya hökumət bunları gizlətməli imiş. Elə təqdim etməyə çalışırlar ki, guya bu prosesin dərinləşməsi, daha çox cinayətkarlığın ifşası iqtidardaxili təlatümlərin, parçalanmaların nəticəsidir və s. Əslində, bu cür şantajla bu prosesləri dayandırmaq istəyirlər və əminəm ki, ifşa olunmuş qrupların bu kampaniyanı aparanlarla işbirliyi də olub. Ona görə də şantaj yolu ilə bu prosesi dayandırmaq istəyirlər. Həmin mətbuat orqanlarına baxanda məlum olur ki, sanki bu prosesin getməsi onları ciddi narahat edir və hökumətə birbaşa olmasa da, yanakı formada təqlid olunur ki, siz bu işi dayandırmalısınz, yoxsa sonunuzdur. Amma hesab edirəm ki, hazırda iqtidar çox güclüdür və hakimiyyət partiyasının başında kifayət qədər xarizmatik bir lider dayanır. Xalqın böyük bir hissəsinin də ona dəstəyi var. Prezident də bu dəstəkdən istifadə edib, islahatları dərinləşdirməlidir. Azərbaycan müxalifəti də, hər bir vətəndaş da bu islahatlara dəstək olmalı və islahatları davam etdirməyə çağırmalıdır. O ki qaldı iqtidar daxilində təlatümlərin olması barədə deyilənlərə, mən şəxsən heç bir təlatüm görmürəm. Çünki iqtidarın daxilində Prezidentə sadiqliyi ilə seçilən kifayət qədər savadlı və bacarıqlı insanlar var. Hansı ki, bu insanlar iqtidarın nüvəsini təşkil edir və o nüvə çox möhkəmdir. Ətrafda olan hansısa nazirlər, yaxud yüksək vəzifəli şəxslərin neqativ fəaliyyəti hökuməti tənqid etməyə əsas verir ki, niyə vaxtında bu qruplar ifşa olunmayıb. Amma bu proses bütövlükdə hökuməti zəiflətmir. İqtidarın özünün bu məsələnin üzərinə getməsi, geniş xalq kütləsinin ona rəğbətini artırır. Seçkilərdə iqtidar partiyasının qələbəsini şərtləndirən amillərdən biri də seçkiöncəsi bu qərarların qəbul edilməsi oldu. Bu addımlar atılmasaydı, seçkidə daha böyük gərginlik yaşanardı və seçkilər ciddi rəqabətlilik şəraitində keçə bilərdi. Düzdür, müxalifət partiyalarının maddi resurslarının məhdudluğu, Seçki Məcəlləsinin mükəmməl olmaması, demokratik ənənələrin olmaması, qanlı "Ərəb baharı" və s. amillər müxalifəti xeyli dərəcədə zəiflətdi və təbliğat qurmasına ziyan vurdu. Buna baxmayaraq, xalqımızın iradəsi ortadadır. Avropa Şurasının müşahidə missiyası da eyni qiyməti verdi ki, seçkilər xalqın iradəsini əks etdirir, ancaq siyasi islahatlar mütləq davam etdirilməlidir. Biz də bu fikirdəyik və zaman-zaman iqtidarı çağırırıq ki, Azərbaycan kimi demokratik ənənələrin olmadığı ölkədə demokratiyanı dönməz etmək üçün mütləq parlamentli respublikaya keçməliyik. Bizim siyasi öndərlər də zamanında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini məhz parlamentli respublika kimi qurublar. Demokratiya dünyaya Avropadan yayılıb və bütün Qərbi Avropa ölkələri parlamentli respublikalardır, yaxud qarışıq modeldir. Qonşu Gürcüstan da artıq bu idarə üsuluna keçib, Ermənistan dekabrda belə bir referendum keçirəcək. Düşünürəm ki, Azərbaycan da bu addımı atmalıdır. Biz də hökuməti buna çağırırıq.
- Hakimiyyətə, dövlətə sadiqlik məsələsinə toxundunuz. Milli Təhlükəsizlik Nazirliyindəki məlum qrupun ifşa prosesi və bu hadisələrin fonunda Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyində baş verən prosesləri necə qiymətləndirirsiniz?
- Mətbuatda bu məsələ ilə bağlı bildirmişəm ki, hadisələr gözlənilən idi. Ona görə ki, Prezident son müşavirələrdə üzünü nazirlərə, güc strukturlarına tutub deyirdi ki, sahibkarların fəaliyyətinə müdaxiləni dayandırın. Hələ ötən ilin dekabrında verdiyim müsahibədə söyləmişdim ki, Azərbaycanda sahibkarlar talanır və bu proses dayandırılmalıdır. Hətta rəhmətlik prezident Heydər Əliyevdən də xatırlatma etmişdim. Prezident hüquq-mühafizə orqanlarına barmağını silkələmişdi ki, siz yalnız cinayət işinin istintaqı ilə əlaqədar sahibkarları dindirə bilərsiniz, müəyyən istintaq hərəkətləri apara bilərsiniz, yaxud əlinizdə hansısa belə məlumatlar varsa, onu sahibkarların maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinə nəzarət edən dövlət orqanlarına göndərməlisiniz, o orqanlar da yoxlayıb nəticəsi ilə bağlı məlumat verməli, siz də tədbir görməlisiniz. O vaxtlar da bu məsələlər səngimişdi. Amma təəssüf ki, sahibkarların talan olunması son illər çox geniş vüsət almışdı. Ən azından, yoxlamaların dayandırılması ilə bağlı layihənin parlamentdə qəbulu, həmçinin MTN və RYTN-dəki həbslər də digər qurumları nəticə çıxarmağa vadar edib. Yəni sahibkarların fəaliyyətinə olan neqativ müdaxilələr, qanunsuz pul tələbləri kimi hallar xeyli dərəcədə səngiyib. Amma bu tip halları təkcə inzibati qaydada, yuxarıdan tapşırıqlar, göstərişlər verməklə, siyasi iradə ortaya qoymaqla aradan qaldırmaq mümkün deyil. Düzdür, siyasi iradə çox önəmlidir və əsas faktordur. Ancaq düşünürəm ki, bunun ardınca müvafiq institusional islahatlar aparılmalıdır. Məhkəmə hakimiyyətinin rolu artırılmalıdır ki, insanların məhkəmə hakimiyyətinə etimadı artsın, vətəndaş məmurdan çəkinməsin. Vətəndaş hüquqlarının pozulacağı təqdirdə, məhkəmədə öz hüquqlarını qoruya biləcəyinə əmin olsun.
(Davamı var)
Geri qayıt