“Lalafo”da fırıldaqçılıq: Oğurlanan pulları necə geri qaytaraq?
12-02-2021, 12:41
Son günlər sosial şəbəkələrdə xeyli sayda insan “Lalafo.az” elan saytının adı ilə kart hesablarından fırıldaqçılar tərəfindən vəsait çəkildiyini bildirirlər. Belə ki, həmin saytda elan yerləşdirən vətəndaşın mobil telefonuna xarici nömrə ilə müəyyən bir link daxil olur və kart məlumatlarını istəyir. Daha sonra isə qeyd olunan məlumatlar əsasında kartdan pul çəkilir.
Belə hallarla qarşılaşan çoxsaylı vətəndaşlardan bir neçəsinin sosial şəbəkələrdə yazdıqları şikayəti təqdim edirik:
“Facebook” istifadəçisi Sevda İskəndərova: “Çox pis vəziyyətdəyəm, “Lalafo”da elan qoydum. Bir xanım mənə elanla bağlı yazdı ki, məhsulu alıram. Sonra mənə “Lalafo”dan link atdı, soruşdu ki, “kartınız var?”, mən də var, dedim. Həmin linkdə “Lalafo” mənim kart məlumatlarımı istədi və öz kartıma kod gəlmədiyi üçün valideynimin bank kartını istifadə etdim. Bundan sonra məndən 1100 azn vəsait çıxıldı. Pulumu geri almaq üşün hara müraciət edəcəyimi bilmirəm”.
Digər istifadəçi Aytən Məmmədova: ““Lalafo” saytında çox adamın başına bu oyun gətirilib. Çoxu da xarici nömrələrdir. Bir çox insanın kartından pul çəkilib, 500-700-1000... Bir nəfər 3 rəqəmli kodu yazmayıb, sadəcə üstündəki kart nömrəsini yazıb. Lakin buna baxmayaraq, onun da kartı “qırılıb”, öz də kredit kartı. Belə görünür ki, bu işlə məşğul olan bir qrupdur və Azərbaycandadır. Sadəcə onlara Rusiya, Ukrayna nömrələri paylanılıb və bu şəxslərə tapşırılır ki, hər gün sayta elan qoyanlara zəng edib aldatsınlar. “WhatsApp”a yazırlar və kartın məlumatın alan kimi digər qrup pulu çıxarır. Bu ya polislərdən ibarət “moşennik” qrupdu, ya da bank işini bilənlərdi. Bunu gizli biznesə çeviriblər. “Lalafo” isə buna biganədir. Orda bir link var – “Lalafo çatdırılma”, fırıldaqçılar bundan istifadə edir. guya pul “Lalafo”ya köçür. “Lalafo” sayt açılan kimi banerdə bu barədə xəbərdarlıq edə bilər. Amma vecinə deyil”.
Anar Mamedov adlı istifadəçi isə vətəndaşları həmin elan saytındna uzaq qalmağa səsləyib: ““Lalafo”da “moşennik” çoxdur, uzaq durun o saytdan. Nəzarət olunmur”.
Daha bir istifadəçi Azər Qasımov: “Bizim də başımıza belə bir şey gəlib. Bir nəfər var idi, “Lalafo”dan 600 manatlıq mal istəyirdi. Kartın üst və “3D Security” kodlarını verdim. Kartda balans sıfır olduğu halda, 2-3 əməliyyat aparılıb və 400-500 manatlıq pul köçürülməsi edilib. Axı, o necə ola bilər ki, balansım sıfır ola-ola, bu qədər pul köçürülə? İndi balansım 7 manatdı. Məndə o 400-500 azn olmaya-olmaya necə və hardan köçürülə bilər?”.
Məsələ ilə bağlı “Lalafo”ya müraciət etdik. Şirkətdən Bakupost a bildirildi ki, yaşanan problem yalnız “Lalafo”ya aid deyil:
“Asiya və Avropada fırıldaqçıların fəaliyyətinin artdığı müşahidə olunur. Onlar fərqli mənbələrdə açıq məlumatlardan istifadə edir, internetdə əlaqə məlumatlarını tapdıqları insanlara yaza bilirlər. Bu səbəbdən də istifadəçiləri ayıq olmağa və şəxsi məlumatlarını üçüncü şəxslərə ötürməməyə çağırırıq. Xüsusilə, “Lalafo” mobil tətbiqində “Lalafo çatdırılması”nın mövcud olmadığını xəbərdarlıq edən baner yerləşdirilib. Həmçinin, istifadəçilərimizə fırıldaqçıların edə biləcəyi saxtakarlıqlar barəsində xüsusi mesajlarda məlumat verir və resursumuzda şübhəli fəaliyyəti blok edirik. Belə ki, fırıldaqçılar istənilən mənbələr vasitəsi ilə sizinlə əlaqə qura bilərlər, buna görə də hər bir alıcı və satıcının ayıq olması çox vacibdir. Hal-hazırda fırıldaqçılığın ən aktual növü naməlum şəxslərin özlərini alıcı və ya satıcı kimi qələmə verməsidir. Onlar mənbələrdəki mesaj bölməsi vasitəsi deyil, birbaşa “WhatsApp” vasitəsilə sizinlə əlaqə quraraq bütün kart məlumatlarınızı daxil edəcəyiniz link göndərirlər. Bunu qətiyyən etmək olmaz. Kart sahibi yoxlanılmamış saytlara tam kart məlumatlarını daxil etməklə kartdakı vəsaitini itirmək riski daşıyır”.
“Lalafo” fırıldaqçıların qurbanı olmamaq üçün naməlum şəxslərdən gələn şübhəli linklərə daxil olmamağı, üstəlik şəxsi məlumatları ora daxil etməməyi tövsiyə edir: “Əgər hər hansı bir şübhəniz varsa, birbaşa şirkətlə əlaqə saxlayıb, bu və ya digər əməliyyatın nə qədər təhlükəsiz olduğunu aydınlaşdırmaq daha yaxşı olardı. Digər istifadəçilər tərəfindən göndərilən linklərdən istifadə edərək şirkət əlaqə məlumatlarını axtarmağı məsləhət görmürük. Hər zaman özünüz sayta və ya mobil tətbiqə daxil olun və yalnız rəsmi mənbələr vasitəsi ilə əlaqə saxlayın.
Fırıldaqçılar sizi aldadıbsa, nə etməli? İlk növbədə, bankınızla əlaqə saxlamağınızı, kart saxtakarlığı barədə xəbərdar etməyinizi, dəqiqləşdirməyinizi məsləhət görürük, kartı dəyişdirməyə ehtiyac ola bilər. Həmçinin, hüquq-mühafizə orqanlarına və kartın növündən asılı olaraq VISA və ya Mastercard-a müraciət etməlisiniz”.
Mövzu ilə bağlı saytımıza danışan "Multimedia" İnformasiya Sistemləri Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru, Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz qeyd etdi ki, belə hallarda ilk növbədə vətəndaşlar ehtiyyatlı olmalıdır:
“Yəni vətəndaş diqqətli olmalıdır ki, bu hansı resursdu, domeni nədir, nə zaman yaranıb, kimdir, nəçidir. Vətəndaş pul verməzdən öncə “Google”da qısa bir araşdırma aparmalıdır. Əgər o hansısa təhlükə ilə üzləşibsə, burada artıq aidiyyəti qurumlara müraciət etməlidir. Metodiki kömək, yaxud informasiya dəstəyi lazım olarsa, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Elektron Təhlükəsizlik xidmətinə müraciət edə bilərlər. Onların borcu da dəstək göstərməkdir. Əgər vətəndaş kriminalla üzləşibsə, yəni kartından pul çıxılma, oğurluq, dələduzluq və s. bu kimi hallarla üzləşibsə, artıq o məhkəməyə, prokurorluğa, daxili işlərə müraciət edə bilər. Hüquq mühafizə orqanları ona kömək edəcəkdir”.
Geri qayıt