ETSN Oğuzdakı YAŞIL SOYQIRIMI nədən ört-basdır edir?
13-01-2023, 09:21
"Meşədəki irigövdəli, sağlam ağacları kəsib taxta sexlərinə daşıyırlar. Bu günlərdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin nümayəndələri də gəlib, əraziyə baxış keçirdilər. Amma bizim müraciətimiz nəticəsiz qaldı, guya, ağacların kəsilməsi faktı təsdiqlənmədi”.
Bunu Meydan TV-yə Oğuz rayonun Tayıflı kənd sakinləri bildiriblər.
Sakinlərin sözlərinə görə, kəndin ətrafındakı meşələrinin qorunmasına cavabdeh şəxslər məsələni ört-basdır etməyə çalışırlar.
"Biz sakinlər meşələrimizi "delimka” adı altında ən sağlam və yekə ağalarının "Drujba” alətilə qırdırılmasının təşkilatçılarının kim olduğunu da bilirik. Həmin şəxslərdən biri laçınlıdır, Oğuzda özünə dörd ev tikdirib. Həmin şəxsin qohumu meşəbəyidir, digər qohumu nazirlikdə çalışır. Meşədəki qırılan ağacların hansı avtomobillə daşındığının da şahidi olmuşuq”, – sakinlərdən biri deyib.
Şikayətçilər deyirlər ki, kəsilən ağacları xəstə və ya qurumuş kimi qeydə alınır: "Ağacları taxta sexlərinə aparıb alma, pomidor, xurma yığmaq üçün taxta yeşiklər düzəldirlər. Biz Tayıflı meşəsinin meşəbəyindən ağacların kəsilib daşınmasına qarşı tədbir görməsini istədik. Cavab verdi ki, onun qarışa biləcəyi məsələ deyil. Meşəbəyinin etiraf videosu müraciət etdiyimiz dövlət qurumlarına göndərilib”.
Sakinlər ağacların kəsilməsinin araşdırılması üçün Prezident İlham Əliyevə müraciət ediblər.
Tayıflı kənd icra nümayəndəsi Sahib Balakişiyev Meydan TV-yə bildirib ki, meşədə ağac kəsilməsi ilə bağlı məlumatlı deyil.
"Ecofront” təşkilatının əməkdaşı Kənan Xəlilzadə isə bildirib ki, sakinlər məsələ ilə bağlı onlara da müraciət ediblər.
"Oğuz rayonu, Tayıflı kəndi yaxınlığında meşədə bir neçə gün əvvəl iri diametrli, təxmini diametri 1.80 sm olan 50- yə yaxın və orta diametrli onlarla ağac kəsilib. Bununla bağlı sakinlərin müraciətini əks etdirən videogörüntü də var. Baxmayaraq ki, nazirlik sakinlər tərəfindən müraciət edilmədiyini sübut etməyə çalışır”,- K.Xəlilzadə deyib.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin açıqlamasında isə deylir ki, Oğuz rayonu Tayıflı kəndinin ətrafındakı meşələrdə ağacların kütləvi şəkildə kəsilərək ağac emalı sexlərinə daşınması barədə yayılmış məlumatlarla bağlı bayram günlərində Dövlət Ekoloji Təhlükəsizlik Xidmətinin əməkdaşları tərəfindən araşdırma aparılıb.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Dövlət Ekoloji Xidmətinin rəisi Hikmət Əlizadə bildirib ki, araşdırma zamanı sözügedən məlumatda adları şikayətçi kimi çəkilən vətəndaşların müraciətdən xəbərsiz olduğu müəyyən edilib: "Oğuz rayonu Tayıflı kənd sakinləri Şirinov Tapdıq Zahid oğlu, Dursunov Mürvət Seyid oğlu və Xəlilov İlham Nəcməddin oğlu Oğuz Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Tayıflı İƏD üzrə nümayəndəliyində yazılı izahat verərək müraciətdə adlarının qeyd olunmasına baxmayaraq, həmin müraciətin yazılmasından xəbərsiz olduqlarını bildiriblər. Lakin buna baxmayaraq, Oğuz rayonu Tayıflı kənd ətrafında yerləşən meşə dolaylarına yerində baxış keçirilərkən ağacların kütləvi şəkildə kəsilməsi və ağac emalı sexlərinə daşınması halları qeydə alınmayıb”.
Yanvarın 11-də "Ecofront” təşkilatı meşələrdə ağacların kəsilməsi ilə bağlı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb.
Müraciətdə qeyd olunub ki, son illər meşələrdə kommersiya məqsədi ilə işlik material tədarükü üçün ağacların kütləvi kəsilməsi təşkilatı ciddi narahat edir: "Bu məqsədlə ən sayseçmə, düz, hündür, irigövdəli ağaclar seçilib kəsilir. Ən narahatedici məqam isə odur ki, bu dağıdıcı fəaliyyətlər artıq birbaşa Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyin verdiyi qərarlarla icra edilir.
Cənab Prezident, xahiş edirik meşələrimizdə işlik material tədarükünü qadağan edəsiniz. Meşə təsərrüfatında tədarük edilən və qanunsuz fəaliyyətlərdən müsadirə edilən oduncağın hamısının yalnızca qazlaşdırılmamış yaşayış məntəqələrinin və müəssisələrin yanacaq odun tələbatının qarşılanmasına ayrılmağına göstəriş verəsiniz”.
Müraciətdə daha sonra vurğulanır ki, qanuni işlik material tədarükü zamanı büdcəyə çox cuzi ödənişlər edilir. Çünki qiymətlər 2004-cü ildən bəri dəyişməyib və real bazar qiymətlərindən 10 dəfəyə yaxın ucuzdur: "Bu vəziyyət cuzi rəsmi ödəniş qarşılığında sahibkarlara bu tədarükə çıxış imkanı yaradan məmurlar üçün korrupsiya mühiti yaratmaqla yanaşı, digər qanunsuz fəaliyyətlərlə mübarizə aparmağı da praktik olaraq mümkünsüz edir. Kiçik bir miqdar qanuni işlik material alışı edən sahibkar davamlı olaraq qanunsuz fəaliyyətini bu alış sənədi ilə əsaslandırır”.
Təşkilat xatırladır ki, Azərbaycanda meşə örtüyü əksər ölkələrlə müqayisədə çox azdır. Az meşə örtüyünün böyük bir hissəsi isə uzun illər antropogen təzyiq altında deqradasiyaya uğrayıb.
"Bizim məhdud meşələrin torpaqqoruyucu, suqoruyucu, biomüxtəlifliyin qorunması funkisyaları onun sənaye potensialından daha vacibdir. Bizim meşələrin sənaye potensialı çox məhduddur. Əksər meşələrimiz erroziyaya meylli sərt yamaclarda qalıb. Buna görə də bütün qırmaların yükü düzən və az meylli məhdud meşələrə düşür. Bu meşələr isə ətraf kəndlərin otarma fəaliyyətinin təzyiqi altındadır. Bu meşələrdə böyük ağaclar kəsildikdə otarmanın təzyiqi altında meşə özünü bərpa edə bilmir, daha sürətlə deqradasiyaya uğrayır”, – müraciət müəllifləri qeyd edib.
Təşkilat qeyd edir ki, sovetlər dövründən qalan, ən böyük ərazisi və nəhəng meşələri olan Rusiyanın Meşə Məcəlləsinin tərcüməsi ilə tərtib edilmiş qanun ilə meşələri idarə etmək, ona ancaq oduncaq, material kimi yanaşmaq dayanıqlı yanaşma hesab edilə bilməz: "Tədarük edilən işlik materialın əksəriyyəti meyvə-tərəvəz ixracı üçün bir istifadəlik taxta yeşiklərin hazırlanmasına istiqamətlənir. Meşələrimizin ən gözəl ağaclarının yeşik istehsalı üçün məhv edilməsi və buna qanuni don geyindirilməsi qəbuledilməzdir. Bu fəaliyyətlər bəzən o qədər barbarcasına həyata keçirilir ki, işlik materiala yaramayan oduncaq meşədə tərk edilir, odun tədarükü üçün də istifadə edilmir. Qazlaşdırılmamış kəndlərdə insanlar yetərincə yanacaq odun əldə edə bilmədiyi müddətdə bizim Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi işlik material ticarəti ilə məşğuldur”.
Təşkilat hesab edir ki, bu yanaşmanın qarşısında Azərbaycanda sağlam meşə qala bilməz: "Qırma sahələrinin və normalarının ayrılmasına qərar verən və nəzarət edən Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin və onun əsas qərarverici şəxsi cənab nazir Muxtar Babayevin ekoloji həssasiyyətinə və şəffaflığına bizim heç bir güvənimiz yoxdur. Buna səbəb cənab nazirin rəsmi qərarları ilə bu günə qədər baş verən dağıdıcı fəaliyyətlərdir. Bu səbəbdən biz sizə müraciət etmək zərurətinin yarandığını düşündük. Cənab Prezident, ümid edirik xahişimizi nəzərə alacaqsınız və Azərbaycanda meşələrin kommersiya məqsədi ilə qırılmasına birdəfəlik son qoyulacaq”. //Meydan TV//
Geri qayıt