DÜNYANIN SURİYA MÜBHƏMİ
18-11-2011, 13:36
NƏDƏN BƏŞƏR ƏSƏD DEVRİLMƏLİDİR?
Son bir ildə ərəb ölkələrində baş verən inqilablar Suriyanı o qədər də narahat etmirdi. Çünki, Suriya ərəb ölkələri içərisində yeganə ölkə idi ki, qərb ölkələri ilə yaxın münasibətlərə sahib idi. O vaxta qədər ki, artıq, qərbin ərəb ölkələrindəki ələmələri Suriyanı nəinki narahat etməyə başladı, hətta, ehtiyatlı olmağa sövq etdi.
Əvvəlcə ölkəsinin vəziyyətindən razı olan Suriya prezidenti (əlahəzrətləri) Bəşər əl-Əsəd öncədən ABŞ-dan devrilməyəcəyinə dair xeyir-duasını almışdı. Bir sözlə ərəb dünyasında baş verən çalxalanmalar Suriya prezidentini incitməyəcəkdi. ABŞ-ın və Qərbin bütün şərtlərinə hə deyib, sonra da sübut kimi qol çəkən Bəşər əl-Əsəd nəticədə gördü ki, razılaşdığı şəxslər başqa məqsədlərin reallaşmasına niyyətlidir. Ərəb dünyasında baş verənlərə etiraz etməyəcəyinə, iqtisadi ticarətdə Suriyanın daha az faizlə xeyir götürəcəyinə və bu kimi maddələri qəbul etdiyi təqdirdə, bunun qarşılığını görməyən Bəşər əl-Əsəd ABŞ və Qərbin qarşısında pərt hala düşdü. Ölkəsini zəngin halda yaşadan Suriya bugün qarnıtox xalqının ona qarşı nümayişlər hazırladığını görəndə, bilir ki, bu işlər təbii ki, ölkə vətəndaşlarının görəcəyi işlər deyil. Bu işlərdə yad qüvvələrin mütləq əli vardır.
Suriya prezidenti üçün də çox maraqlıdır. Nəyə görə, Suriya hakimiyyətinin devrilməsində kimsə maraqlı olsun. Və rəhbər devrilməsində xalqdan istifadə edilsin. Onsuz da bu günə qədər ərəb ölkələrində devrilən rəhbərlər xalqın əlilə devrildi. Başqa yol nəzərə alınsa idi, sui-qəsd yolu ilə də istənilən lideri aradan götürmək olardı. Əsas da bu cür plan Suriyada asan reallaşardı. Müsəlman ölkəsində cənnət yolunda özünü partlatmağa hazır minlərcə inanclı ərəb var. Bu naməlum siyasətin əslində əsas məqsədi mal-dövlətin bölməçiliyidir. Hər yerdə demokratiya, azad seçki, xalq rifahını tələb edən güclülər pərdə arxasında heç də düşündüklərini ərəb ölkələrində yaratmadılar. Tam əksinə, ərəb dünyasında baş verən hadisələr silah ticarətinə böyük şərait yaratdı, amma, heç bir çoxhakimiyyətli liderə qorxu hissini belə gətirmədi. Dünya ictimaiyyətini düşündürəsi suallara yaxın on illikdə belə cavab tapılmayacaq. Əgər əvvəldən ərəblər haqqında plan hazırlanırdısa onda niyə bəzi ərəb ölkələri nəzərə alınmadı. Başda Suriya olmaqla, Livan, Yəmən və Tunis problemsiz ölkə idi.
Çünki, bu ölkələrdə sosial vəziyyətin ağırlığı barəsində bütün problemlər təmamilə həll edilmişdi. İnsanlar yüksək məvacib əldə edib, həyatlarını yaşayırdılar. O günə kimi ki, ərəb hakimiyyətindən də artıq ərəbləri fikirləşən biriləri ortaya çıxdı və özündən qayda-qanun uydurmağa başladı. Güclülər, siyasətin ilk qaydasına əməl edib, hücum və müdafiə üçün səsli küylü davranmaq lazımdır prinsipilə, ərəb dünyasında skandal və xaosun yaradılması yolunda peşəkar işlər gördülər. Suriya mediasının yazdıqlarına görə, ərəb oynunun başlanğıcında, güclülərin ərəbləri Türkiyəyə düşmən etmək məqsədi güdülürdü. Ancaq bu məqsədlərin gerçəkləşməsi alınmadı. Çünki, Türkiyənin ərəb ölkələrinə səfəri zamanı Türkiyə rəsmilərinin ilk sözə Allahu Əkbər və ya Lə iləhə illəlah, Muhəmmədən Rəsulallah kəlmələri ilə başlamaları, güclülərin birinci planını məhv etdi. Niyyətli planın gerçəkləşməsi sona saxlandı. İndi də güclülər istəklərinə tam çatmaları üçün yenidən başlanğıcı təkrarlamaqla son nöqtəni qoymaq istəyirlər. Bəhanə də o olacaq ki, Suriya hakimiyyəti artıq cızıqdan çıxıb, heç kimi dinləmir. Ona görə rəsmi Ankara işə qarışmalıdır. Rəsmi Ankara da deyiləni etdi. Öncə Türkiyədəki Suriya səfriliyini dəvət edib, nümayəndəsi ilə görüşdü, daha sonra da nazirlər və prezidentlər səviyyəsində görüşlər həyata keçirilib qəti fikir bildirildi. O vaxta qədər ki, Türkiyə Suriya hakimiyyətini müdafiə edəcəyinə təminat vermişdi. Nədənsə, Türkiyənin siyasi xətti axıra kimi Suriya ilə əlaqələri saxlamadı. Bir neçə gün qabaq Suriyada Türkiyə əleyhinə keçirilmiş nümayişlərdə türklərin bayrağı yandırıldı və türkün atası, Atatürkün tablosu təhqir olundu. Bununla da iki ölkə arasındakı münasibətlər korlanmış hala gəlib çıxdı. Təbii ki, Suriyada baş verənləri izlədikcə içimizdə böyük hirs yaranır. Amma, daha dərindən fikirləşəndə, ərəb oynundan da kənarda təhlükəli oynun hazırlandığını anlamaq bir o qədər də çətin deyil. Türkiyə təhlükəli oyunu anlamasa onda qurbana çevriləcək. Türkiyə bunu dərk edir və siyasətində də elə bir yol seçib ki, güclülərin oynuna siyasi cavab ola biləcək bir yoldur. Güclülər hələ də sanırlar ki, hansısa ölkədə türkün bayrağını yandırmaqla Türkiyə ordusunu o saat ayağa qaldıracaq. Ancaq bir şeyi anlamırlar ki, Türkiyə öz zəif damarını gücləndirmək üçün əsrlərini verib, imperiya əldə saxlayıb. Hələ ki, Suriyanın taleyi ərəb birlik liqalarının əlindədir. Əgər Suriyanın taleyi liqanın əlindən çıxıb, Türkiyənin əlinə keçsə onda Suriya qurtulacaq.
Əgər, Suriyanın taleyi sahibsiz taleyə çevrilsə, ayaq altında günü-gündən qırlıb-xırdalanmış daşlara çevriləcək. Bir sözlə yeni bir ərəb ölkəsi də ayaq altında tapdalanacaq. Yenə xeyri ABŞ və Qərb götürəcək, ortada isə müsəlman qanı töküləcək. Suriya prezidenti Bəşər əl-Əsəd çox gözəl bilir ki, artıq dayağında heç kim yoxdur. İranın Suriyaya arxa durması sadəcə televiziyalarda verilişlərarası reklam pauzasına bənzəyir. Saxta dindara güvənib birlik yaratmaq, həqiqi ibadətdən uzaq olmaq təhlükəsi yaradacaq. Açıq aydın, Suriya xalqı Bəşər əl-Əsədi fikirləşmir, əlahəzrətin isə Suriyanı fikirləşməsi onun mənəvi borcudur. Suriyanın təhlükəli oyundan ucuz qurtulması gələcəkdə Bəşər əl-Əsədin siyasi iradəsinin güclülüyünü göstərəcək. Bunu Suriya prezidenti anlasa.
Geri qayıt