İRANIN AZƏRBAYCANDA İNQİLAB PLANI
Tarix: 6-02-2012, 11:57 | Çap et
 MOLLA REJİMİ “ƏRƏB BAHARINI” NƏDƏN ÖZÜNÜNÜNKÜLƏŞDİRİR?
DİA.AZ: - Tunis, Misir və Liviyada rejimlər ard-arda yıxıldıqda İran rəsmiləri və din xadimləri “ərəb baharını” belə qələmə verməyə çalışdılar ki, bu proses vaxtilə Xomeyninin elan etdiyi “İslam inqilabının ixracı” konsepsiyasının həyata vəsiqə qazanmasıdır. Başqa sözlə guya “ərəb baharı” Qərbin bölgədəki maraqlarının əleyinədir. Tehran bu arqumentində əsas kimi Tunis, Misir və Liviyada yıxılan avtoritar rejimlərin Qərb ölkələri ilə əməkdaşlığına istinad edir.
Əlbəttə, inqilabın baş verdiyi ölkələrdə islami qüvvələrin hakimiyyətə gəlişi, “Müsəlman qardaşları” kimi siyasi cərəyanların seçkilərdə qazandığı qəbələr Tehranın irəli sürdüyü tezisin hardasa gümdəmdə qalmasına əsas edir. Hətta Misirdə Hüsnü Mübarək rejimi yıxıldıqdan sonra 30 ildə ilk dəfə İran hərbi gəmisinə Süveyş kanalından keçməyə icazə verildi. Ancaq bütün bunlar o demək deyil ki, hadisələr İranın istədiyi şəkildə cərəyan edir və ya adı çəkilən ölkələrdə hakimiyyətə gələn yeni qüvvələr Tehranın bölgə siyasətinə dəstək verəcəklər. Məsələ burasındadır ki, Tunis və Misirdə seçkilərdə qələbə qazanan əsas islami qüvvələr ölkələrinin inkişaflarına nümunə kimi İranı deyil, Türkiyəni görmək istəyirlər. Tunis və Misir seçkilərində qələbə qazanan partilararın adları da Türkiyədəki hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının adına uyğundur. Digər tərəfdən bölgədəki mövcud “Müsəlman qardaşları” qruplarının heç zaman İrana rəğbətləri olmayıb. Adi bir fakt. Süni məzhəbinə bağlı olan “Müsəlman qardaşları” Tehranın Suriyada Bəşir Əsəd rejimini və bu ölkədəki sünilərin qətliamı dəstəkləməsinə seyrçi qala bilməz. Tehran Əsəd ailəsini sadəcə bu rejimin ələvi olmasına görə dəstəkləyir. Tehran hazırda İraqa yönəlik də eyni siyasəti həyata keçirir. İran İraqın baş naziri Əl Malikini şiə olmasına görə dəstək verir, onun süni məzhəbdən olan rəqiblərinə isə düşmən gözü ilə baxır. Ona görə də Tehranın məzhəb dəstəyi üzərində qurulan siyasəti “ərəb baharını” əhatə edən ölkələrdə rəğbət qazana bilməz. Bu baxımdan, Tehranın “”ərəb baharı”nı əhatə edən ölkələrə fərqli yanaşmasını gizlətməsi çətindir. Tehran Tunis, Misir və Liviyada dəyişiklikləri və avtoritar rejimlərin yıxılmasını dəstəkləyərkən, Suriyada tam tərsinə avtoritar rejimin arxasında dayanaraq ikili standart nümayiş etdirir.
Buna baxmayaraq, Tehran “ərəb baharını” İranın layihəsi kimi qələmə verməkdən əl çəkmək istəmir. Yanvarın son günlərində Tehranda keçirilmiş “Gənclik və islami oyanış” adlı beynəlxalq konfrans da bundan xəbər verir. İranın dini lideri Əli Xamneyinin administrasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən konfransa onlarla islam ölkəsindən nümayəndə qatılıb. Qonaqların xüsusi seçildiyi diqqətdən yayınmayıb. Onlar daha çox İranın bölgədə oynadığı müsbət roldan danışıblar. Halbuki, bölgədə baş verən siyasi dəyişikliklərdə Tehranın elə bir rolu yoxdur. Beynəlxalq aləmə ünvanlanan çıxışların əsas qayəsini bu tezislər təşkil edib: “Ərəb baharı” İran İslam İnqilabından qidalanıb, ondan ilham alıb”, “İranda yeni inqilab gözləməyin”; “İranın Türkiyə, Azərbaycan, Pakistan, Yəmən və başqa dövlətlərdə gənclər arasında güclü dayaqları var” və s.
Beləliklə, Tehran inqilabi dalğanın sərhədində dayandırılması məqsədilə preventiv addımlara üstünlük verir. Təsadüfi deyil ki, adı çəkilən konfransda İslami Oyanış Hərəkatının yaradılması qərar verilib. Tehran təşkilata həm rəhbərlik, həm də sponsorluq edəcək. Ayrıca, konfransda gənc müsəlmanların ünsiyyəti üçün virtual sosial şəbəkənin və saytın yaradılması, beynəlxalq proseslərin araşdırılması üzrə Strateji Mərkəzin təsis edilməsi və peyk telekanalının yayına buraxılması kimi qərarlar da verilib.
Əgər İrandan yayınlanan “Səhər” televiziya kanalı bütün günü Azərbaycan əleyhinə təbliğat aparırsa, daha geniş auditoriyaya hesablanan yeni peyk kanalının nə qədər dövləti hədəf seçəcəyi üzərində baş sındırmağa dəyməz. İnternet saytın və sosial şəbəkənin necə işləyəcəyi, kimləri hədəf seçəcəyi, hansı dövləti təbliğ edəcəyi də indidən bəllidir.
ABŞ və Avropa Birliyi İrana qarşı iqtisadi sanksiyaları sərtləşdirib. İranda inflyasiya artır, milli pul vahidi dəyərdən düşür, sosial müavinatlar azaldılır. Bir sözlə ölkə iqtisadiyyatı uçuruma yuvarlanır. Belə gərgin vəziyyətdə Tehranın bahalı konfranslar keçirməsi, xaricdəki proseslərə təsir etmək məqsədilə maliyyə ayırması İrandakı rejimin islah olunmayacağından, siyasi islahatlara yaşıl işıq yandırmayacağından xəbər verir. Lakin bununla o qışın əvəzinə qaçılmaz qələn yazı dayandıra bilməz.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür: SAKİNLƏR NARAZIDIRLAR
Bu gün, 18:17 |
|
|
|
| • "Suriyalı həmkarımla görüş əla keçdi" - Tramp
Bu gün, 18:10 |
|
|
|
| • “Rusiya müharibədə qalib gələ bilmir, Ukraynanın isə…” - deputat
Bu gün, 18:06 |
|
|
|
| • Neft təhlükəli həddə ucuzlaşır: - Azərbaycanda riskli vəziyyət yarana bilər
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Şənbə günü Ədalət Partiyasına sədr seçiləcək - Cəmi bir namizəd var
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Nəzarət orqanı “yox” dedi, Qubadlıda 33 milyonluq tender - LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 17:53 |
|
|
|
| • Mərkəzi Bankın proqnozu özünü doğrultmadı – Nə baş verəcək?
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • Univeristetlərdə "kartdan-karta" pul QALMAQALI - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Yayımı dayandırılacaq filmin rejissoru: “İçimdə şübhə yaranır ki...” - QALMAQAL
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Razi Nurullayev İmişlidə SSRİ bayrağı qaldıran Səmədovla bağlı DANIŞDI: - “Tanıyıram, seçicimdir, amma…”
Bu gün, 17:32 |
|
|
|
| • Töhmət alan Fuad Nağıyev bu idarələrə rəis təyin etdi - İLGİNC
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
| • “Gedib hər avropalıya başa salmalı deyilik ki, saz nədir?” - Faiq Sucəddinov
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
| • İbrahim sazişləri Cənubi Qafqazda: - Sülh üçün şans, yoxsa riskli eksperiment?
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • "Bir də ayılır ki, konsert bitib"
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • Londonda Bəxtiyar Sadıqlıya məxsus “Alma” kafesi 2 milyon zərər edib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • 308 saylı məktəbdə BAZAR AÇIBLAR? - RƏSMİLƏR TƏKZİB EDİR
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • Baş tutmayan ssenari: Sığortadan ödəniş aImaq üçün işbazlar yeni hiylə gündəmə gətirir? - VİDEO
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Təhsil sistemində ƏN YEMƏLİ YER... - BU DA FAKT!
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Türkiyə generalları Bakıda nəyi müzakirə edir? - MÜHÜM
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Saleh Səmədovun yerinə gələnə baxın: o da “georgi”li… - NƏ DƏYİŞDİ Kİ?
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetinin yeni korpusları tikilir, Xankəndidə isə binalar təmir olunur - 65 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • “Oğru, dələduz haradan bilir ki, hansısa vətəndaşın filan bankda pulu var?” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • Ukraynada döyüşən azərbaycanlı muzdlu HƏBS EDİLDİ
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 4,8 milyonluq tenderi uddu
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
| • Məşhur milyonçunun qardaşı hakim qarşısında – Bakıdakı dəhşətli partlayışda suçlanır
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Simonyan Bakı və İrəvan arasında sülhə nail olmaqla bağlı səylərinə görə Qazaxıstana minnətdarlığını bildirib
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
| • “TikTok”da özünü şair kimi təqdim edən İlhamə Elşadqızı məhkəmədə ifadə verib - "Evimə qayıtmaq istəyirəm"
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Tramp Türkiyədə Putin ilə görüşü istisna etməyib
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • “Ultra Technologies” 4,8 milyon manatlıq İT müqaviləsi qazandı - DETALLAR
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • İrəvan Bakı ilə dərhal sülh sazişi imzalamağa hazırdır - Ermənistan XİN
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
| • Ruslan Məmmədov İmişlinin icra başçısının müavini vəzifəsindən getdi - Deyir ki, bir ay əvvəl verdiyi qərarı indi açıqlaır...
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • “Nazirlik əməkdaşları 80 manata qıymırlar, maşınları bizim həyətdə saxlayırlar” - BU FAKTDIR...
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentində vitse-spiker və deputat arasında dava düşüb - KİV
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • "Son zəng"in səsini heç kim eşitmək istəmir: - Məktəblər niyə valideynləri borca salır?
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • PKK-dan tarixi qərar, şübhələr və suallar: 43 illik terror bitdi? - AKTUAL
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanın işləməyən şərab şirkəti səhmdarlarını - YIĞINCAĞA ÇAĞIRIR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Aysun getdiyi toylardan görün nələr tələb edir: - POMİDOR-XİYAR, QƏND, ÜTÜ...
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • "Meyiti palatada gizlədiblər" - Əməliyyatdan sonra qadın ölümü ilə bağlı iddia
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqı 40 manat 20 qəpik artıb – Rəsmi
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Məhkəmə Gənc Qazilər Birliyinin sədri Hacı Vəliyev barədə QƏRAR VERDİ
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Qazaxda 15 May - Beynəlxalq Ailə Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • “Melissa Group” tikinti şirkətinin rəhbəri Qalib Məmmədov ev dustaqlığına buraxılıb
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyində 143 milyonluq mənimsəmə işi ilə bağlı həbs edilən sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Şirvan Sənaye ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Ziba Osmanlı Vəfa Şərifovaya söz atdı: - “Məndə olan gözəllik onda yoxdur”
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin qızı “təslim olmur” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Eşidib ki, inilti səsi gəlir... - 18 yaşlı Elgünün cinayətinin dəhşətli təfərrüatı
Bu gün, 12:27 |
|
|
|
| • Kosmetoloq müştərisinin qızllarını ələ keçirib lombarda qoydu - Görünməmiş dələduzluq
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Ermənistan və Almaniyanın müdafiə nazirləri tərəfdaşlığın genişləndirilməsini müzakirə ediblər
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
|
