NATO sammiti: tarixi olmalı idi, amma olmadı - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 15-07-2024, 07:33 | Çap et
Vaşinqtonda keçirilən yubiley sammitində, həqiqətən tarixi sıçrayışlı qərarlar əvəzinə (və burada təkcə Ukraynanın gələcək üzvlüyü ilə bağlı deyil), NATO əvvəldən olduğu kimi öz “köklərinə” - öz bürokratik mexanizminə qayıtdı.
Bu mexanizm zərif, lakin çox ləngdir - çünki o, 1949-cu ilin aprelində SSRİ-nin tammiqyaslı silahlı hücumuna, eyni yöndəmsiz, dəhşətli mexanizmə cavab vermək üçün yaradılmışdır.
Tarixi ərzində Alyans bir neçə uğurlu, lakin eyni dərəcədə yavaş təşkilati və bürokratik transformasiyalardan keçmişdir:
“Soyuq müharibə” başa çatdıqdan sonra;
11 sentyabr 2001-ci il “əl-Qaidə” hücumlarından sonra;
2014-cü ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünün birinci hibrid mərhələsindən sonra.
Bu transformasiyaların heç biri nə tez, nə də vaxtında olmadı - NATO həmişə hadisələrə, təhdidlərə qabaqcadan reaksiya əvəzinə sonradan reaksiya verdi (çox gecikmə ilə). Bəli, hər şeydən sonra, NATO-nun kollektiv təhlükəsizlik sisteminin fəlsəfəsi yarandığı ilk gündən qabaqlayıcı deyil, çəkindirmə və cavab verməkdən ibarət olmuşdur.
Bununla belə, Avropa və Avro-Atlantik təhlükəsizliyinə təhdidlərin dinamikası, dəyişkənliyi də hər dəfə artıb.
Cari qərarlarda Alyans aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirib:
üzv ölkələrin ÜDM-nin 2%-nin öz təhlükəsizliyi və müdafiəsi üçün qeyri-kafi məcburi xərcləmə probleminin həlli (bu gün Alyansın 32 ölkəsindən yalnız 4-ü 1,28%-dən 1,81%-ə qədər xərcləyir ki, bu da əvvəlki dövrlərdən o qədər də çox deyil) və limitin 3%-ə qədər artırılması ilə bağlı müzakirələrə başlamaq;
bütün üzv ölkələrin hərbi-sənaye kompleksi arasında koordinasiya və əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Rusiya Federasiyasından gələn təhlükəyə uzunmüddətli müqavimət göstərmək üçün Avropada öz strateji zərbə imkanlarını inkişaf etdirmək;
hibrid və kiber təhlükələrə cavab vermək üçün formal təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması;
Ukraynaya daimi dəstək və yardım göstərmək üçün rəsmi təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması və dövlətimizin təşkilata rəsmi dəvət olunması üçün siyasi ilkin şərtlərin təmin edilməsi.
Bununla belə, əlavə olaraq, ən mühüm problem qalır: müttəfiqlərin bütün mövcud mexanizm və vasitələrdən faktiki istifadə etmək üçün siyasi iradəsi.
Axı 75 il əvvəl Şimali Atlantika Alyansı məhz ona görə yaradılmışdı ki, ona üzv olan ölkələrin orduları heç vaxt döyüşməsin. Və indiyədək Alyans bu ideal çərçivələrə əməl etməyi bacarıb. Bununla belə, müttəfiqlər yadda saxlamalıdırlar ki, bu çərçivə əsasən NATO ordularının döyüşə girmək istəyinə, eləcə də siyasi liderlərin həmişə yalnız təhdidlərə cavab vermək demək olmayan vaxtında və düzgün qərarlar qəbul etməyə real istəyinə görə mövcuddur.
Müəllif: Taras Jovtenko – Ukraynalı beynəlxalq təhlükəsizlik eksperti
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistan Bakıya nümayəndə göndərməməklə... İTİRDİ...
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
| • “Nəinki bu il, heç gələn il də sülh sazişinin imzalanması gözlənilmir” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • Əmək müqavilələrinin sayının artmasının səbəbi nədir? - AKTUAL
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Ermənistan hakim partiyasının iclası niyə Paşinyansız keçdi?.. - “Yəqin, təraş vaxtıdır...”
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • AZAL və “CarbonClick” aviasiya sahəsində karbon emissiyalarının azaldılması yollarını müzakirə edib
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • Qərbin agent-provokatoru ifşa edildi - Tiflis və İrəvanda Azərbaycana qarşı xüsusi əməliyyat
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • Bu da “qərbyönlü” Ermənistanın göstəriciləri – Şok rəqəm
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Aşıq Ələsgərin Basarkeçərdə dağıdılmış qəbri - FOTO, VİDEO
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • "Belə tibbi xidmətlə xəstəni yalnız öldürmək mümkündür" - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 09:48 |
|
|
|
| • Beynəlxalq axtarışa verilən azərbaycanlı növbəti cinayətdə tutuldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • “Azərbaycan “Miss Universe 2024”dən çıxarıldı” - Səmra
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • AMB “Azər-Türk Bank”ın vəzifəli şəxsini cərimə edib
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • Trampın komandasında KİM OLURSA-OLSUN... - YOXSA?..
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • XXI əsrdə bu təşkilatın yalnız iki üzvdən ibarət qalması realdır... - Fransanın özündən, bir də “frankofon” Ermənistandan!
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Adil Əliyevdən şikayət edənlərin SAYI ARTIR... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • İranın Azərbaycana şantajı dayanmır: SEPAH yenə özünə əl qatdı... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Ən çox hüququ pozulan peşələrdən biri "Mühafizəçi" peşəsidir... - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • Jurnalistdən AzParking -ə SƏRT ETİRAZ... - "Məni hər gün 20 manat cərimə edəcəksiniz?"
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • "Rusiya öz ərazisində bu cür təxribatın həyata keçirilməsinə imkan verməz" - Çingiz Qənizadə
Bu gün, 09:02 |
|
|
|
| • Ən çox İT OVÇULARI Avropa və ABŞ-də olsa da... - Bizə qarşı bir bəhanədir...
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
| • “Turan Bank” vətəndaşı rəsmən QURU YURDDA QOYDU - ÖZBAŞINALIQ!
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
| • Gədəbəydə İBTİDAİ-İCMA ŞƏRTLƏRİ... - Dİ GƏL YAŞA...
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • Şəhər Gününüz mübarək, əziz Ağdamlılar! - MƏQALƏ
Bu gün, 08:49 |
|
|
|
| • Ağdam rayonunun işğaldan azad olunması tarixi hadisədir - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
| • “Onlar 2020-ci ildə məcbur qalıb saziş imzaladılar” - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 07:35 |
|
|
|
| • Bakıdakı bu çıxış Avropanı silkələdi: Fransa hansı silaha əl atacaq? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 07:22 |
|
|
|
| • Şoltsun zəngi: “Qızıl milyard” Rusiyaya uduzur - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 07:19 |
|
|
|
| • Ermənistan real addımlar atmalı və Zəngəzur dəhlizini açmalıdır - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 02:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı nazirin oğlu ilə sevgili olan müğənni "Tramp"dan görün nə istədi
Bu gün, 01:54 |
|
|
|
| • "Wolt"un velosipedçisi "Dihaj"ın anasını vurub - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 01:29 |
|
|
|
| • TAKSİ DƏLƏDUZLUĞU... - BUNUN BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 01:26 |
|
|
|
| • Erməni aktrisanın qardaşı dəlixanada öldürüldü
Bu gün, 01:24 |
|
|
|
| • "Kişilər sanki sosial şəbəkədə ov axtarışına çıxıblar" - PSİXOLOQDAN SENSASİON AÇIQLAMA
Bu gün, 01:22 |
|
|
|
| • Ali nümayəndədən ibtidai fikirlər - FAKT BUDUR!
Bu gün, 00:26 |
|
|
|
| • Mərkəzi Xəstəxananın direktor müavini işdən çıxarıldı - ƏMR
Bu gün, 00:23 |
|
|
|
| • "Naxçıvanda əməlli-başlı dərəbəylikdir, kim nə istəyir edir..." - NARAZILIQ VAR
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
| • “Bəli, küsmüşəm, incimişəm, rollar oynamaq istəyirəm, amma ortada heç nə yoxdur” - GİLEY
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • Biznesmenlər bürokratiyaya qarşı: “Tramp Maska vəzifə verməklə...” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:06 |
|
|
|
| • Eyni şirkət dövlət qurumunun 4 tenderini uddu - 5 MİLYON MANAT QAZANDI
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Paşinyan sülh müqaviləsinin bir hissəsini açdı - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 23:14 |
|
|
|
| • Paşinyan xarici auditoriyaya hansı siqnallar ötürür? - Ovannisyan sirləri açdı
Dünən, 23:11 |
|
|
|
| • Gənc şair faciəvi şəkildə öldü
Dünən, 23:07 |
|
|
|
| • Parisin SAXTA MAHİYYƏTİ... - ŞƏRH
Dünən, 21:36 |
|
|
|
| • Azərbaycanda artan varlı görünmək xəstəliyi: Psixoloji problem imiş - AXI NİYƏ?..
Dünən, 21:33 |
|
|
|
| • ABŞ-nin dövlət borcu tarixdə ilk dəfə 36 trilyon dolları keçdi
Dünən, 19:52 |
|
|
|
| • Məktəbdə qızı döyən azərbaycanlı şagirdə cinayət işi açıldı - FOTO
Dünən, 19:45 |
|
|
|
| • Paşinyanın sözləri havaya atılan güllələr kimidir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Qanunların himayəsində - “Avropa yaşlanır, amma qocalmır”
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • "Zelenskinin alternativi yoxdur" - Zərdüşt Əlizadə
Dünən, 18:37 |
|
|
|
| • Tehran Vaşinqtona məxfi mesaj göndərib - KİV
Dünən, 18:32 |
|
|
|
|
