Azərbaycan və Rusiya arasında gərginlik
Rusiyada anti-Azərbaycan təbliğatı, AZAL aviaşirkətinə məxsus təyyarənin (daha dəqiq desək, Çeçenistan üzərində Rusiya HHM qüvvələri tərəfindən vurulan – red.) Bakı-Qroznı reysi ilə uçarkən qəzaya uğramasından sonra hərəkətə gətirildi və bu geniş vüsət alır.
Kremlin susqunluğu...
Faciənin ilk günlərindən etibarən Moskva yumşaq desək, qəribə mövqe tutdu. Kremlin üç günlük susqunluğundan sonra Rusiya prezidenti Vladimir Putin, daha çox formal xarakter daşıyan, günahını və məsuliyyətini dərk etmədiyini göstərən bir zənglə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevdən üzr istədi.
Lakin bu üç günlük "sükut" dövründə Kremlin təbliğat maşını olan KİV və Telegram kanalları informasiyanı saxtalaşdırmaq üçün əllərindən gələni etdilər. Təyyarənin quşlarla toqquşması, qaz balonunun partlaması və ya Ukrayna dronlarının hücumu kimi absurd və axmaq fərziyyələr ortaya atıldı. Azərbaycan prezidenti isə bu iddiaları dərhal rədd edərək onları qeyri-ciddi və mənasız adlandırdı.
Rusiya niyə məsuliyyəti öz üzərinə götürmür?
Hadisədən artıq iki aya yaxın vaxt keçməsinə baxmayaraq, Moskva hələ də məsuliyyəti öz üzərinə götürmək və günahkarları cəzalandırmaq istəmir, halbuki onların kimliyi heç kimə sirr deyil. Görünür, Kremlin saxta qüruru həqiqətlə üzləşməsinə mane olur.
Bakıdakı "Rus Evi" niyə bağlandı?
"İmperiya təkəbbürünün" alovunu daha da gücləndirən amillərdən biri isə Bakıda "Rus Evi"nin bağlanması oldu. Rəsmi səbəb, bu qurumun uzun müddət qeydiyyatsız fəaliyyət göstərməsi göstərilsə də, Azərbaycan mediasında bu təşkilatın uşaq şeirləri və mahnılarından başqa, qeyri-rəsmi olaraq casusluq fəaliyyəti ilə də məşğul olduğuna dair məlumatlar yayıldı.
Bundan sonra Rusiyanın Azərbaycan əleyhinə apardığı təbliğat daha da sərtləşdi. Bu, təkcə Kreml yönümlü mediada deyil, hətta Rusiya parlamentində də müşahidə olundu. Bəzi deputatlar Bakıya qarşı radikal tədbirlərin görülməsini təklif etdilər, digərləri isə azərbaycanlıları və Orta Asiyadan olanları təhqiredici ifadələrlə adlandırdılar.
Lakin bununla kifayətlənməyən Rusiya təbliğat maşını vəziyyəti daha da gərginləşdirmək qərarına gəldi. Belə ki, tanınmış bir Rusiya Telegram kanalı Rusiya Təhlükəsizlik Şurasında müvafiq qurumların iştirakı ilə "Bakının aqressiv eskalasiyasına cavab tədbirlərinin müzakirə edildiyini" iddia edən bir məlumat yaydı.
Azərbaycan artıq heç kimin müstəmləkəsi deyil
Biz anlayırıq ki, Rusiyanın bəzi "parlaq beyinləri" "böyük rus şovinizmi" ideologiyasından əl çəkmək istəmirlər, lakin müasir reallıqlarla barışmaq lazımdır. XXI əsrdə yaşayırıq və əgər Kreml bunu unudursa, biz xatırladaq: Azərbaycan artıq heç kimin müstəmləkəsi deyil, güclü və müstəqil bir dövlətdir.
"Sazişlərin ruhu və hərfi" barədə danışan Moskva, daha yaxşı olar ki, öz əməllərinə nəzər yetirsin. Məsələn, 2022-ci ildə imzalanmış müttəfiqlik sazişindən sonra Rusiya sülhməramlı kontingenti hələ də azad edilmiş əraziləri Ermənistan toponimləri ilə qeyd edirdi. Və ya Qarabağdakı separatçı rejimlə əlbir olub Azərbaycanın təbii sərvətlərinin talan edilməsinə göz yumurdu.
Qarabağ müharibəsi və Rusiya faktoru
Telegram kanalının istinad etdiyi mənbəyə görə, "Azərbaycan Qarabağı əldə etdikdən sonra özünü itirib və Rusiya ilə iqtisadi əlaqələri unudub, bu isə onun üçün təhlükəlidir". Mənbə əlavə edir ki, Rusiya Azərbaycanın reallıq hissini geri qaytarmaq üçün geniş imkanlara malikdir.
Bu imkanlara aşağıdakılar daxildir:
Rusiyadakı azərbaycanlı əmək miqrantlarının Azərbaycana göndərdiyi pulların (ildə 1 milyard dollardan çox olduğu iddia edilir) bloklanması.
Azərbaycanın Rusiyaya ixrac etdiyi meyvə-tərəvəz tədarükünün dayandırılması.
Azərbaycanın Rusiyadan aldığı taxıl və süd məhsullarının tədarükünün kəsilməsi.
Azərbaycanın neft ixracının Rusiya üzərindən bloklanması.
Rusiyanın "ləzgilərin problemi" ilə bağlı siyasətini yenidən nəzərdən keçirməsi və separatçılığa dəstək verməsi.
Rusiya Azərbaycana şantaj siyasəti aparır
Bütün bunlar Moskvanın Azərbaycanla təhdid və şantaj dili ilə danışmağa başladığını açıq şəkildə göstərir. Lakin bu təhdidlər gerçək nəticələr verə bilərmi?
Birincisi, Bakı-Novorossiysk boru kəməri Azərbaycanın əsas neft ixrac yolu deyil. Azərbaycan neftinin əsas ixrac marşrutu Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməridir. Bundan əlavə, Bakı-Supsa boru kəməri də var. Yəni alternativlər mövcuddur.
İkincisi, Rusiyadan Azərbaycana pul köçürmələrinin həqiqi məbləği iddia edilən qədər yüksək deyil. 2023-cü ilin ilk 9 ayında bu məbləğ cəmi 410 milyon dollar olub, yəni 1 milyard dollardan çox olduğu iddiası əsassızdır.
Üçüncüsü, Azərbaycanın Rusiyadan aldığı taxıl və süd məhsullarının alternativləri var. Taxıl - Qazaxıstandan, süd - Ukrayna və Türkiyədən gətirilə bilər. Bundan əlavə, Azərbaycan özü də kənd təsərrüfatı sektorunu inkişaf etdirir.
Rusiyanın separatist siyasəti
Ən təhlükəli məsələ isə separatizmin dəstəklənməsi məsələsidir. Rusiyanın "ləzgilərin problemi" ilə bağlı siyasətini dəyişdirməsi, açıq şəkildə separatizmi dəstəkləməsi deməkdir. Lakin bu, Rusiya üçün də təhlükəlidir. Çünki bu cür oyunlar Dağıstanda, Çeçenistanda və digər Şimali Qafqaz bölgələrində oxşar separatçı hərəkatların baş qaldırmasına gətirib çıxara bilər.
Tarix göstərir ki, Azərbaycan xalqı və ölkədə yaşayan ləzgilər, talışlar və digər millətlər hər zaman birlik və bərabərlik nümayiş etdiriblər. 44 günlük Vətən müharibəsində də bu birlik açıq şəkildə özünü göstərdi.
Moskvanın bu cür təhlükəli oyunlara əl atması isə Rusiya üçün çox pis nəticələnə bilər. Şimali Qafqazdakı vəziyyətin Moskva üçün hansı nəticələr doğura biləcəyini unutmaq olmaz. Çünki tarix göstərir ki, qığılcım düşdüyü yerdə alovlanır.
LENT.az
