Televiziyaların qarşısında qoyulan yeni tələbi alqışlamaq lazımdır - RƏY
Televiziyalar qarşısında qoyulan yeni tələb əlilliyi olan şəxslərə informasiyaların çatdırılması məqsədilə işarət dilindən istifadə edilməsidir. Yeni tələb Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin iclasında müzakirəyə çıxarılan “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” Qanuna təklif olunan dəyişiklikdə əksini tapıb. Dəyişikliyə əsasən sözügedən qanunda istifadə olunan anlayışlara Azərbaycan işarət dili də əlavə edilib. Layihəyə əsasən, Azərbaycan işarət dili – eşitmə qabiliyyəti tam məhdud olan azərbaycandilli şəxslərin qollar, əllər və barmaqlardan eyni zamanda istifadə edilməklə fikirlərini ifadə etməsi deməkdir. Qanuna əlavə edilən yeni 12-1-ci maddəyə əsasən, dövlət əlilliyi olan şəxslərin məlumat əldə etmək hüququna təminat verir. Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinin şifahi formada istifadəsi zamanı eşitmə qabiliyyəti tam məhdud olan şəxslər üçün Azərbaycan işarət dili ünsiyyət dili kimi rəsmi tanınır. Dövlət büdcəsindən maliyyələşən, habelə ictimai yayımçı statusuna malik olan ümumölkə yerüstü televiziya yayımçıları praym-taym zamanı yayımladıqları informasiya xarakterli proqramlarının Azərbaycan işarət dilinin tərcüməsi ilə müşayiət olunmasını təmin edirlər. Azərbaycan işarət dilinin tərcüməsini müvafiq təhsilə və ixtisasa malik olan şəxslər həyata keçirirlər. Dövlət tərəfindən audiovizual əsərlərin subtitrləşdirilməsi təşviq edilir.
Məlumdur ki, eşitmə və nitq qüsurlu şəxslər öz aralarında işarət dili ilə ünsiyyət saxlayır. İnformasiyaların işarət dili ilə çatdırılması da xüsusi bir ixtisasdır və bu sahənin mütəxəssisləri tərəfindən icra olunur. Dünyada bunun xeyli örnəyi var. Bir çox televiziyalar uzun illərdir informasiya proqramlarını, hətta bəzi sosial məzmunlu verilişlərdə bəlli tele-aparıcılarla yanaşı, xüsusi kateqoriyadan olan tamaşaçılara işarət dili ilə müraciət edən aparıcılar da dəvət edir. Son illərdə bir sıra filmlərin alt yazılarla təqdim edildiyini, filmlərin işarət dili ilə müşayiət olunduğunu da görürük. İşarət dili mütəxəssisləri harada, necə hazırlanır? Və bizdə belə kadrlar varmı?
Əməkdar jurnalist, uzun illərdir BDU-nun televiziya jurnalistikası və Multimedia və elektron kommunikasiya kafedralarının professoru Qulu Məhərrəmli "Sherg.az"a açıqlamasında qeyd etdi ki, qanunda edilən dəyişikliyin əhəmiyyətini vurğulamaq lazımdır.
- Bu, çox vacib dəyişiklikdir. Bizim cəmiyyətdə dinləmə, eşitmə, özünü ifadəetmə çətinliyi, məhdudiyyəti olan müəyyən şəxslər üçün sosial-humanitar addım kimi işarət dilindən istifadə olunur. Əlbəttə, Azərbaycan televiziyalarında, əsasən AzTV-nin təcrübəsində bu cür layihələr olub. Xəbər proqramlarının yayımı zamanı, xüsusilə axşam saatlarında işarət dilindən istifadə edilib. Bu nəyə xidmət edir? Bu gün çox dağınıq informasiya məkanı var. Parçalanmış, mozaikləşmiş auditoriya var. İnformasiya mənbələrinin özü həddindən artıq parçalanmış vəziyyətdədir. Sosial şəbəkələri, saytları digər informasiya portallarını da bura əlavə etsək, informasiya xəttini dəqiq izləmək olmur. Amma tutaq ki, televiziya kimi - auditoriyanın əksəriyyətinin baxdığı platformalarda xəbərlərin həm də eşitmə, dinləmə məhdudiyyəti çatdırılmasında xüsusi işarət dilindən istifadə olunması çox önəmlidir. Əvvəla, xəbərlərin sistemləşdirilmiş şəkildə çatdırılması, anlaşıqlı bir dildə sosial-humanitar aksiya kimi çatdırılması müsbət hadisədir. Cəmiyyətin özü üçün, onun müəyyən təbəqəsi üçün gərəkli olan missiyadır. Bunu yalnız alqışlamaq lazımdır.
Kadr hazırlığına gəlincə, Q.Məhərrəmli qeyd etdi ki, işarət dili üzrə kadrların jurnalistikaya aidiyyəti yoxdur:
- İşarət dili ilə ünsiyyət yaradan, qarşısındakı insanı məlumatlandıra bilənlər xüsusi təlim keçmiş, xüsusi təhsil görmüş insanlar arasından seçilir. Bu təcrübə var ölkədə. Jurnalistikaya bunun aidiyyəti yoxdur. İşarət dili üzrə dərslər, təlimlər Pedaqoji Universitetdə də aparıla bilər, İncəsənət Universitetində də hazırlana bilər. Bildiyim qədər Pedaqoji Universitetdə bu ixtisas tədris edilir. Yəni hesab etmirəm ki, kadr çatışmazlığı ilə üzləşə bilərik. Kadrlar var, yetər ki, televiziyalar qanunun tələbinə əməl edib xüsusi kateqoriyaya aid insanlarımızın məlumatlanmasını həyata keçirsinlər.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiya təbliğatının ənənəvi aqressiyası – Azərbaycanın haqlı tələblərinə şantajla cavab
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • "Naxçıvanda xaosmu yaratmaq istəyir?" - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
| • Azərbaycan başdan-başa QUMARXANADIR... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • “Kupça”sız evlər necə satılır? - AKTUAL
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • Aliment fondu layihəsi reallaşır – Ödəniş etməyənlərin aqibəti necə olacaq?
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Ermənistan arxa-dayaq axtarışında: - Tram adminstrasiyası Nikola "krışa" duracaq?
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Yeni nazir bu məşhur alimin oğludur
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Dövlət istiqrazları üzrə dövriyyəsi 10 milyon manatdan yüksək olan - 3 ŞİRKƏT
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • Sonunda çanaq öz başlarında çatladı - Mövqe
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Mübariz İbrahimovun xatirəsi yad edilib - VİDEO
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurasının sədri dəyişib
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Yeni əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Anar Əliyev kimdir? - DOSYE
Bu gün, 16:02 |
|
|
|
| • Xamenei Trampa xəbərdarlıq etdi
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • “Yelo Bank”a yeni baş direktor təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
| • Adı şagirdlərin zəhərlənməsində hallanan şirkət yenə şagirdlərə yemək verəcək – 10 milyonluq müqavilə
Bu gün, 14:57 |
|
|
|
| • “Putin təyyarə qəzası ilə bağlı açıqlama verməyi planlaşdırmır” - BU DA ONLARIN MÖVQEYİ...
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Dünyanın idarəçiliyi onların əlinə KEÇDİ - ŞOK DETAL
Bu gün, 14:35 |
|
|
|
| • “Meşə qardaşları”nı kim “oyatdı”? - Cavab tələb edən bir neçə sual
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Televiziyaların qarşısında qoyulan yeni tələbi alqışlamaq lazımdır - RƏY
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Bakıya iki ölkədən təhdid var: İsrail isə vura bilər - Orr
Bu gün, 13:26 |
|
|
|
| • “Yerindən durana korifey deyirlər” - ETİRAZ
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Qar yağacaq, yollar buz bağlayacaq... - belə deyirlər...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • MİT axtarışda olan terrorçunu öldürüb
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Tehran Babatovun kadrı Nuh deyir, peyğəmbər demir... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Novruzda əfv və amnistiya olacaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • Bu dövlət qurumları birləşdirilir - İDDİA
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • Bərdə Mərkəzi Xəstəxanasının keçirdiyi şübhəli satınalmalar kommersiya sirridi, yoxsa… - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • İmdad Əlizadə yeni agentliyə baş direktor təyin edilib
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Qrossi "Rosatom" rəhbəri ilə görüşüb
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • DİN məktəbdə paylanan vərəqlərə aydınlıq gətirib, valideynlərə çağırış edib - AÇIQLAMA
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı futbolçu qıza görə klubdan qovuldu - Qalmaqal
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Banklarda müştərilər belə aldadılır – Faiz fırıldağı
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Yaşı 31-dən yuxarı olan əsgərlərin ordudan tərxisinə başlanıldı
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Anna Akopyan İrəvanda TED Talks təşkil edəcək, ilk qonağı Paşinyan olacaq
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • “Azəripək” səhmdar cəmiyyətə çevrilir
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Bakıda DƏHŞƏT: - kişi özünü binadan atdı
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
| • Ermənilərin rəhbərlik etdiyi şirkətin Bakı məhkəmələrinə uzanan “ƏL”İ - Türk iş adamının həbsində “FRANSIZ BARMAĞI”
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • “Baku Pearl Residence”in problemləri bitmir - İndi də 800 minlik borc yarandı
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • İran daha böyük təhülkə ilə üzləşir - FOTO
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • Putin Kadırovu qurban verir: AZAL-ın vurulan təyyarəsinə görə CƏZA - İDDİA
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • İnsult keçirən Faytonçu Nazimin vəziyyəti stabildir
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • "Düşünəndə ki, nə qədər belə həkim var, dəhşətə gəlirəm" - VİDEO
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • Dövlət Miqrasiya Xidmətinin tenderi niyə ləğv edilib? – SƏBƏB
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinin açılmasına görə İran Ermənistandan daha çox narahatdır - FAKT BUDUR!
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • İnsan Haqları Şurası, yoxsa ikiüzlü cəza aləti? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • “Mən insanlardan heç vaxt qaçmamışam” - Asif Əsgərov
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
| • FSB üç regionda əməliyyat keçirdi: - Kiyevə işləyən agentlər saxlanılıb
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Muxtar Babayevi kim əvəz edir?
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • ABŞ hökuməti tərəfindən maliyyələşdiyimiz xəbərləri yalandır - “Politico”nun baş direktoru
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • İlhamə Abdullayevaya AÇIQ İTTİHAMLAR... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
|
