“Dağılmış imperiyanı yenidən diriltmək istəyirlər” - GƏLİŞMƏ
Tarix: 5-11-2021, 18:15 | Çap et
Məlum olduğu kimi, Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin və Belorus Respublikasının Prezidenti Aleksandr Lukaşenko, “2021-2023-cü illərdə Belorusiya və Rusiya İttifaq Dövlətinin yaradılması haqqında Müqaviləsinin icrasının əsas istiqamətlərinə dair” sənədləri qarşılıqlı imzalayıblar. Bu, iki slavyan dövləti arasında müdafiə, xarici siyasət, energetika siyasəti, iqtisadiyyat da daxil olmaqla 28 sahə üzrə daha da sıx inteqrasiyanı nəzərdə tutur. Əgər bu sənədlər icra olunarsa, iki dövlətin vahid mərkəzdə birləşməsi prosesinin getdiyi təəssüratı yaranır. Bəzi analitiklər, bunu yeni SSRİ-nin yaradılmasına doğru bir addım kimi qiymətləndirir.
Siyasi ekspert, tarix elmləri doktoru, professor Sabir Məmmədli Bizimyol.info saytına müsahibəsində bu hadisəni şərh edib:
- Sizcə, bu sənədlər, bu qərarlar hansı zərurətdən doğur? Bunun postsovet presedenti baxımından təhlükəsi nədir?
- Postsovet dövründə keçmiş dövlət məmurlarından doğan təhlükə, əsasən də elə bu kimi addımlarla bağlıdır. Lukaşenko da, real olaraq öz havadarlarının əlində bir oyuncağa çevrilir.
- Yeni İttifaq dövləti təhlükəsini nəzərdə tutursunuz? Dövlətlərin müstəqilliyindən vaz keçməyə “dəvət” olunmasını...
- Həqiqətən, bir çox parametrlərinə görə bu tipli inteqrasiya müstəqilliyə, suverenliyə birbaşa təhlükədir.
- Amma bu proses çoxdan başlamışdı.
- Bəli, Belorusla Rusiyanın yaxınlaşması, xeyli müddət bundan əvvəl başlanıb. Buna baxmayaraq proses faktiki olaraq sürünürdü.
- Səbəb nə idi?
- Çox banal. Lukaşenko, ikili oyun oynamağa və Rusiyadan daha çox divident qoparmağa çalışırdı. Amma imperiya ilə bu cür oyunlar, elə də rahat keçmir. Lukaşenko, son seçkilərdə böyük problemlər yaşadı və faktiki olaraq onu hakimiyyətdə məhz Moskva saxladı.
- Yəni onun hakimiyyətini Moskva, belə demək olarsa, silkələdi və laxlatdı, elədirmi?
- Bəli. Doğrudur. Elə həmin günlər bəlli idi ki, Kreml Lukaşenkonun qarşısına ciddi öhdəliklər qoyacaq. Çünki Rusiya, Belorusa böyük miqdarda kredit ayırırdı və bütün vasitələrlə ona dəstək verirdi. Açığı, Lukaşenkonu hakimiyyətdə elə Kreml, Putin saxladı. Lukaşenko artıq Putinin qarşısında hətta bir gənc tələbə kimi otururdu. Nəticə də göz qabağındadır. Demək olar ki, artıq İttifaqın birinci mərhələsi yekunlaşır.
- Demək istəyirsiniz ki, SSRİ-nin “Putin variantı” formalaşır?
- Bəli, vaxtilə SSRİ-də buna oxşar sənədləşmə ilə formalaşırdı, yaradılırdı.
- Onda bunun bu və ya başqa şəkildə bizə də təsiri mümkündür, elə deyilmi?
- Bizə gəldikdə, vəziyyət fərqlidir. Bu cür "inteqrasiya" real deyil. Hərçənd ki, Rusiya hər addımında buna çalışır. Yuxarı Qarabağ ərazisinə Rusiya sülhməramlılarının yerləşdirilməsi də, strateji baxımdan Kremlin bu istəyindən doğur. Amma Rusiya ilə birləşmək - müəyyən qruplar istəsələr belə, yenə də mümkün deyil. Bir çox daxili və xarici amillər buna imkan verməz. Biz öz xalqımızı və millətimizi, belə sakit və hər şeyə razılaşacaq toplum kimi qiymətləndirməyək. Kim istəsə də, Azərbaycan xalqı buna imkan verməz.
- Sabir bəy, məlumdur ki, bu İttifaq oyunu Qərblə açıq və kəskin qarşıdurmaya - Qərb təhlükəsinə də bir reflektik reaksiyadır. Amma belə də güman etmək olar ki, Putinin siyasətdə qalması üçün yeni bir platformaya - dövlətlərüstü mexanizmə də ehtiyac yaranıb. İttifaq dövləti yaratmaq cəhdi, ya da bunun bəyanı Ukrayna krisizi ilə də bağlıdır yəqin ki. Siz necə baxırsınız?
- Məsələ ondadır ki, bir çox sahələr üzrə sənədlər imzalanıb. İnteqrasiya həddən artıq çox sahələri əhatə edir. Kremli maraqlandıran əsas məsələ, İmperiyadır. Qərbin təzyiqi, bufer zona... bunlar Kremlin əsl hədəfi qarşısında kiçik məsələlərdir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Əgər İran dağılarsa... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 21:50 |
|
|
|
| • Azərbaycandan Fars körfəzinə dəmir yolu çəkiləcək - İran prezidenti razılıq verdi
Bu gün, 21:45 |
|
|
|
| • Ermənistana 300 milyon avrodan artıq kredit veriləcək
Bu gün, 21:43 |
|
|
|
| • "Özü kimi sadə bir də özüdür..." - FOTO
Bu gün, 21:42 |
|
|
|
| • Ermənistanın COP29-da deməyə sözü yoxdur - ONA GÖRƏ GƏLMƏDİLƏR...
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Sülhə doğru addım Zəngəzurdan keçir - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 18:57 |
|
|
|
| • Bu tarixlərdə salınan armud bağının hər hektarına 8000 manat subsidiya veriləcək - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 18:53 |
|
|
|
| • "İlhamə Quliyevanın 380 mini və bir seyf qızılı qaldı" - AÇIQLAMA
Bu gün, 18:49 |
|
|
|
| • Alkoqolun qiymətinin qalxması təhlükəli tendensiyaya yol açacaq
Bu gün, 18:46 |
|
|
|
| • ABŞ konqresmeni Bakıdan qaçmağa hazırlaşır - Görüşləri ləğv edildi
Bu gün, 18:43 |
|
|
|
| • "Kainat gözəli" seçildi - FOTO
Bu gün, 14:18 |
|
|
|
| • Təəccüb içindəyəm: Əliyev razıdır, Paşinyan yox – Oskanyan
Bu gün, 14:15 |
|
|
|
| • Abxaziya gərginliyində erməni izi - əslində NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 13:40 |
|
|
|
| • Tramp kimi dost seçəcək: Azərbaycanı, yoxsa Ermənistanı? - AKTUAL
Bu gün, 13:22 |
|
|
|
| • 36 ildir səhnədə birinciliyini heç kimlə paylaşmır
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Bu da Ranın son ünvanı... - FOTO
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • “Mehriban düşmən”lər yollarını ayırır? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • "Əlbəttə, bu, qeyri-ciddi, gülünc və absurd iddiadır..." - ŞƏRH
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı qarayaxma yarışı gedir - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • İsrail Prezidenti COP29-a niyə gəlmədi? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev Kuala Lumpur şəhərinin meri ilə görüşüb
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
| • Tramp gəldi: bizim üçün ən pis hadisə baş verəcək – Sərkisyan
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Ermənistanın Rusiyaya yeganə yolu bağlandı
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev Beynəlxalq Kanoe, Avarçəkmə və Draqon Qayıqları federasiyalarının prezidentləri ilə görüşüb
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev ABŞ Nümayəndələr Palatası üzvünün başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşüb
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • Tramp kürəkəninə vəzifə verəcək
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • Bakıda kafenin qarşısında QƏTL
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • "Bu barədə ciddi şəkildə düşünməliyik" - deputat
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • “525-ci qəzet” və "Qol.az"ın təsis günüdür
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • Ukraynanın ikinci ən böyük şəhəri işğal olunur? - CNN
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • 7 rayonda DOST filialları təmir olunacaq - QALİB ŞİRKƏT
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • “Uşaq Avroviziyası”nın qalibi bu ölkə oldu
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • Buralar rəsmən yiyəsiz qalıb... - BUNUN BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Deputat üçün özəl gün - DOSYE
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • Zaur Mikayılovun kadrları yeni təyinatları ilə "gül vururlar" - Qudanın tələbə yoldaşı əmisi oğluna yüksək vəzifə verib
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • Nazir ona sual verən jurnalisti “WhatsApp”da əngəllədi - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • İrəvandan Bakıya qarşı YENİ İTTİHAM - “Onlar Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə istinadı dilə gətirirlər”
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
| • Saxtakarların meydan suladığı ünvan... - REAKSİYA
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Azərbaycan QHT təmsilçiləri ABŞ konqresmeninin göstərişi ilə şiddətə məruz qaldılar - ŞOK BƏYANAT
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • Antiazərbaycan və antitürk ritorikası ilə çıxış edən siyasətçilər... - Azərbaycanın düz işinə də əyri baxırlar
Bu gün, 09:18 |
|
|
|
| • Tanınmış həkim vəfat edib
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • Sevinc Osmanqızının “mikrofonçuluğu” - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • "Düşmən ayağa baxar misalı ilə razı deyiləm" - FOTO
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
| • Bu universitetin tələbələri təqaüdlərini ala bilmirlər - AÇIQLAMA
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
| • Ukraynadakı münaqişə danışıqlar yolu ilə həll olunacaq - Pentaqon rəhbəri
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Fransa öz uğursuzluğu ilə barışa bilmir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 08:49 |
|
|
|
| • Əgər Paşinyan Bakıya gəlsəydi... - Cəsarət çatışmazlığı
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
| • Yevangelistlər iki kritik ölkə üzərindən dünyanı dəyişir - Böyük plan işə düşüb
Bu gün, 08:42 |
|
|
|
| • Kremlin Ermənistana pulsuz göndərdiyi silahlar – Şarmazanov
Bu gün, 08:39 |
|
|
|
| • Vətəndaşın 100 manatına rəsmən `ƏL QOYDU` - GİLEY
Bu gün, 02:02 |
|
|
|
|
