Dollara rekord tələbat – Ekspertlər deyirlər ki...
Bu il Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) keçirdiyi hərraclarda Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) ehtiyat valyutasının satışı rekord həddə çatıb. Bəzi analitiklər bu tendensiyanın milli valyutanın mövqeyinə təsirini nəzərə alaraq, xarici valyutanın satılan həcmlərinin artırılmasını həyəcanverici hadisə kimi qiymətləndirirlər.
Lakin belə bir fikir var ki, satışın artımı suveren fonddan dövlət büdcəsinə transfertlərin artması ilə bağlıdır. Bu il büdcə proqnozlarına uyğun olaraq ARDNF dövlət xəzinəsinə 12 milyard 781 milyon manat vəsait köçürəcək. Bununla yanaşı, cari ilin yanvar-oktyabr aylarında Fondun valyuta hərraclarında satdığı valyutanın ümumi həcmi 5 milyard 919,4 milyon ABŞ dolları təşkil edib ki, bu da ötən ilin müvafiq ayları ilə müqayisədə 2,6 dəfə çoxdur.
ARDNF-in məlumatına görə, oktyabrda satışlarda cüzi azalma müşahidə olunub - bu ay ərzində 174,4 milyon dollar satılıb ki, bu da bir il əvvəllə müqayisədə 13,9% azdır. Lakin ümumilikdə valyuta satışı ötən ilin səviyyəsini xeyli üstələyir.
“Ümumilikdə, son 10 ayda ehtiyat valyutanın satışları 3 milyard 379,9 milyon dollar artıb. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə iki dəfədən artıqdır. Bu fonda Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları 241 milyon dollar azalıb. Bu tendensiya onu göstərir ki, inzibati üsullarla milli valyutanın sabit məzənnəsini saxlamaq getdikcə çətinləşir”, - deyə iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli AYNA-ya şərhində bildirib.
Yerli ekspertlər arasında belə bir fikir var ki, ARDNF vasitəsilə satışlar valyutanın sabitliyinin əsas göstəricisi deyil. Burada əsas olan xarici ticarət və ölkənin tədiyə balansının göstəriciləridir. Bundan əlavə, hazırda dollar satışının artmasının dəqiq səbəblərini müəyyən etmək çətindir.
Sabiq maliyyə naziri, iqtisad elmləri doktoru, professor Fikrət Yusifovun sözlərinə görə, indiki artımın şərtləri çox fərqli ola bilər: “Bundan başqa, Mərkəzi Bankın Dövlət Neft Fondundan dollar satışı üzrə valyuta hərracları daha çox büdcə öhdəlikləri çərçivəsində bu strukturdan transfertlər hesabına həyata keçirilir. Bu məsələ ilə bağlı hərtərəfli məlumat yoxdur”.
Eyni zamanda, məzənnə ilə bağlı gələcək qərarlar qlobal iqtisadiyyatdakı vəziyyətdən - neftin qiymətinin beynəlxalq birjalarda perspektivlərinin necə inkişaf etməsindən asılı olacaq. Bununla belə, hər halda, əsas məsələni unutmaq olmaz – gələcəkdə milli valyuta yenə də üzən məzənnəyə keçəcək, həm də ona görə ki, respublika Ümumdünya Ticarət Təşkilatına daxil olmaq barədə ciddi düşünməlidir.
Deputat, iqtisadçı alim Vüqar Bayramov da qeyd edib ki, məzənnənin perspektivini maliyyə manevrinin genişliyi müəyyən edir: “Milli valyutanın sabitliyi ARDNF-in imkanlarından, yəni neftimizin dəyəri və onun ixracından valyuta gəlirlərindən asılıdır. Satışların hazırkı artımı həm də idxalın həcminin artması ilə izah olunur, çünki bu, həm də dollara tələbin artmasının son səbəbi deyil”.
Bir qayda olaraq, artan idxal və xarici valyutaya tələbat haqqında statistik məlumatlardan sonra yerli valyutanın sabitlik dərəcəsi ilə bağlı müzakirələr aparılır. Milli valyutanın məzənnəsi maliyyə tənzimləyicisinin inzibati tədbirləri ilə müəyyən olunduğundan Bayramov bu məsələni Mərkəzi Bankın ixtiyarına buraxır.
Nəhayət, sabitliyin əsas şərti xarici ticarətdəki vəziyyətdir. Ümumi göstəricilərin aşağı düşməsinə baxmayaraq, idxal və ixrac arasındakı fərq profisit təşkil edir, ona görə də yerli analitiklər hələlik manatın sabitliyinə ciddi obyektiv təhlükə görmürlər.
Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 34,498 milyon dollar təşkil edib ki, bu da ötən ilin müvafiq ayları ilə müqayisədə 11,8 faiz azdır. Üstəlik, son bir ildə idxal seqmentində 16 faiz artım fonunda ixrac 25 faiz azalıb. Nəticədə xarici ticarətdə 5 212 milyon ABŞ dolları məbləğində müsbət saldo yaranıb ki, bu da ötən ilin səviyyəsindən 2,7 dəfə azdır.
AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Putin bu ölkəni pay-püş edir: - Vaşinqton və Varşava plana şərikdir?
Bu gün, 21:35 |
|
|
|
| • Duda İrəvanda: Azərbaycan sərhədinə gələcək - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 21:30 |
|
|
|
| • "3-4 min manat tələb olunur, əgər bu davam etsə..." - Deputat SƏNƏDSİZ EVLƏRDƏN danışdı
Bu gün, 21:27 |
|
|
|
| • "Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib" - Tanınmış aktrisa
Bu gün, 20:18 |
|
|
|
| • 145 saylı məktəbdən NARAZILIQ - İstilik yoxdur, uşaqlar xəstələnsə, kim cavab verəcək?
Bu gün, 20:13 |
|
|
|
| • Xəstəxanalardakı “qəssab”lara bıçağı kim verir? – Nazirlik diplomsuz həkim sualından yayındı
Bu gün, 19:32 |
|
|
|
| • Bakıda NATO nümayəndə heyəti ilə görüş keçirilib
Bu gün, 19:18 |
|
|
|
| • Dollara rekord tələbat – Ekspertlər deyirlər ki...
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Dezinformasiyanın qarşısını hansı yollarla almaq olar? - Qərb mediası və Azərbaycan...
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • Bakı metrosunda yeni qatarları 1 milyon manata bu şirkət – TƏMİR EDƏCƏK
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Elza Seyidcahanın iddiasına nazirlikdən CAVAB
Bu gün, 18:39 |
|
|
|
| • Bakıda aktrisa şikayət etdi, xanım prodüserə cinayət işi açıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 18:35 |
|
|
|
| • Xırdalanda eyni şirkətə 3 ayda 4-cü tender verildi - Bu dəfə 1,8 milyon manat..
Bu gün, 18:34 |
|
|
|
| • Qorxu filmlərini xatırladan UNİVERSİTET – Tərk edilmiş binanın aqibəti necə olacaq?
Bu gün, 18:31 |
|
|
|
| • Bəlli dairələrin murazı gözündə qaldı, nəticələr var
Bu gün, 18:25 |
|
|
|
| • Türkiyə-Azərbaycan sərhəddində 20 KİLOMETRLİK TIXAC... - Naxçıvan rəhbərliyi səbəbindən...
Bu gün, 18:18 |
|
|
|
| • Əbu-Dabidə “Şuşa günləri” keçiriləcək – 182 min manat ayrıldı
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
| • Üç qüvvə birləşdi – Paşinyanın planı nədir?
Bu gün, 18:05 |
|
|
|
| • Azərbaycanın sabiq deputatı olan general məhkəməyə verildi - DETALLAR
Bu gün, 18:03 |
|
|
|
| • Gəncə Dövlət Tibb Kollecində RÜŞVƏT İDDİASI - Havayı yerə oxumayın..
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib - ŞOK TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • “Salyan Oil Limited” YAŞILLIĞA QƏNİM KƏSİLDİ VƏ... - 25 MİNLİK CƏZA
Bu gün, 17:55 |
|
|
|
| • “Gələcəyini Qur!” təhsil təqaüdünü qazanmış abituriyentlərlə “Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu”nda görüş keçirildi - FOTO
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • COP29-da Azərbaycan tarixi nəticə əldə etdi - MƏQALƏ
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Qənirə Ataşovanın hesabı silindi - SƏHİYYƏ MAFİYASINI ifşa etmişdi...
Bu gün, 17:39 |
|
|
|
| • Bakıda tiktoker qızdan ŞOK ƏMƏL: kişini tapıb ayağından öpdürdü - VİDEO
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Boşanan qadına əxlaqsızlıq təklif edildi, əri və qardaşı... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • Deputat qohumunu işdən çıxarıb öz xanımını təyin etdi - DETALLAR
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
| • Keşmiş işçici ilə KTN arasında QALMAQAL
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı müğənnnilərin FANTASTİK YENİ İL QİYMƏTLƏRİ
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • Ölkəmizin iqlim diplomatiyasında uğuru - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 17:04 |
|
|
|
| • Bələdiyyələr avtomobillərdən əmlak vergisi alacaq? – Deputatın təklifinə REAKSİYA
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • Vətəndaşın istifadə etmədiyi debet kartına borc gəlib... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 16:55 |
|
|
|
| • "Uber” və “Bolt” sistemdə göstərilən avtomobil əvəzinə ünvana başqa avtomobillər göndərir: - BU QƏDƏR CƏRİMƏSİ VAR
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • Verilişlərdə ailə problemlərindən danışanlar xəstədir - "Vətəndaş A"nın Almazı
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
| • Bağça müdiri "Şərurlu İsfəndiyar"ın şirkətini məhkəməyə verdi - SƏBƏB
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Rusiya son sutkada 8 ballistik raket vurub - KİV
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
| • Güzəştli kreditlərə hamının "əli çatırmı"? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
| • Ölkədə ətin qiyməti ilə bağlı narahatlıq: Bahalaşır? - AKTUAL
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Trampın Qarabağla bağlı dedikləri... - “İşə başladıqdan sonra...”
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Türkiyə ilə sərhədimizdə yük maşınları niyə gözləyir?
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
| • Xırdalanın abadlaşdırılması 2 milyon manata – BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 16:10 |
|
|
|
| • “2 gün mən, 2 gün də saxta həkimlər...” - Qənirə Ataşova açıqladı
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
| • NZS və Keşlənin sökülməsi Qiyamətə qalır? – “Dövlətin maliyyə imkanı yoxdur”
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Rusiya ABŞ-yə cavab olaraq Asiyada orta və qısa mənzilli raketlər yerləşdirə bilər
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
| • Xırdalanda 4 ay əvvəl qazon əkilən parkda yenidən qazon əkiləcək - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • MN-in 9 milyonluq mənimsəməyə görə tutulan sabiq xidmət rəisinə HÖKM OXUNUB
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Aptek müdirinin işçini DÖYMƏ BƏHANƏSİ... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • Vilyam Hacıyevə hər ay 3 min AZN ödəyən rəis işdən çıxarıldı - DETALLAR
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Elman Rüstəmov bütün Azərbaycan vətəndaşlarına qarşı - NONSENS MƏHKƏMƏ BAŞLAYIR!
Bu gün, 15:25 |
|
|
|
|
