Dolları 2 manata qaldırmaq istəyirlər... - BELƏ HARA GEDİRİK?..
Tarix: 2-09-2024, 08:42 | Çap et
"Son vaxtlar cəmiyyətdə dolların bahalaşacağından dolayı ciddi narahatlıq var. Bu barədə düşünənlər arasında hakim fikir ondan ibarətdir ki, bir dollar iki manata qədər bahalaşa bilər. Maraqlıdır, dolların kursu dünyada ucuzlaşmağa doğru meylli olduğu, ABŞ-ın dövlət borcu maksimum həddə - 6 trilyon dollara çatdığı, Amerika dövlət büdcəsinin defolt (müflisləşmə) ərəfəsində olduğu bir dövrdə Azərbaycan vətəndaşlarının dolların bahalaşmasından dolayı əndişəsi nədən qaynaqlanır?" Dia-az.İnfo bildirir ki, bu açıqlama ilə iqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli çıxış edib.
O daha sonra əlavə edib: "Əvvəla onu qeyd edək ki, ölkə əhalisinin bu istiqamətdə yaxın keçmişdən qalan bir təcrübəsi var - 2015-ci ildə baş verənləri hələ cəmiyyət unutmayıb. Həmin vaxt baş verən devalvasiyadan əvvəl nələr baş verdiyini, hər ay hərraclarda nə qədər dollar satıldığına yalnız peşəkar iqtisadçılar diqqət yetirirdi. Amma devalvasiya baş verəndən sonra bütün cəmiyyətə izah edildi ki, bu proses ölkənin valyuta ehtiyatlarının "əriməsinə" bağlı olan məsələdir. Devalvasiya baş verməsə idi, bir neçə ay ərzində hökumətin valyuta ehtiyatları - maliyyə "yastığı" tamamilə tükənəcəkdi və Mərkəzi Bankın əlində hərraca çıxarmağa valyuta qalmayacaqdı. Nəticədə ölkəyə yerli tələbat mallarının idxalında ciddi problemlər yarana, mağazalarımızın vitrinləri boşala, ciddi ərzaq və digər gündəlik tələbat mallarının çatışmazlığı baş verə bilərdi.
Hazırda yuxarıda qeyd edilən dövrə bənzər şəkildə kommersiya banklarının dollara tələbatı artıb. Belə ki, 2024-cü ilin yanvar-avqust aylarında Azərbaycan Mərkəzi Bankında (AMB) keçirilən 62 valyuta hərracında 4 milyard 795.2 milyon ABŞ dolları satılıb. AMB öz ehtiyatları hesabına valyuta satışları həyata keçirir. AMB-nin məlumatına görə, bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2.1 dəfə çoxdur. Belə ki, ötən ilin yanvar-avqust aylarında keçirilən valyuta hərraclarında banklara 2 milyard 296.1 milyon ABŞ dolları satılıb. Cari ilin avqust ayında keçirilən 9 valyuta hərracında isə valyuta satışının məbləği 649.1 milyon dollar təşkil edib. Bu baxımdan cəmiyyətin narahatlığı anlaşılandır.
Amma məsələ burasındadır ki, 2015-ci ildə baş verən devalvasiya ərəfəsində neftin dünya bazarında qiyməti kəskin ucuzlaşaraq, bir bareli 18-20 dollara qədər düşmüşdü. Ona görə də, bir tərəfdən dollara tələbat valyuta ehtiyatlarını sürətlə əridir, digər tərəfdən isə neft satışından gələn cüzi valyuta itkiləri bərpa edə bilmirdi. Bu halda hökumətin devalvasiyadan başqa seçim imkanı qalmırdı".
Dia-az.İnfo bildirir ki, "bəs indi vəziyyət necədir, həmin dövr tamlığı ilə təkrarlanırmı?" sualına cavabında isə A.Nəsirli bunları deyib: "Hazırda ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə dollara tələbat 2,1 dəfə artsa da, bu ilin 8 ayı ərzində AMB-nin valyuta ehtiyatları azalmayıb, əksinə artıb. Belə ki, 31.01.2024-cü il tarixə AMB-nin valyuta ehtiyatı 11 milyard 637 milyon ABŞ dolları olduğu halda, 31.07.2024-cü il tarixdə bu göstərici 11 milyard 765.7 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bu isə o deməkdir ki, valyutaya tələbat artsa da, hökumətin manatın məzənnəsini qorumaq üçün bütün imkanları 2015-ci ildəki kimi tükənməyib. Bu imkan isə neft-qazın qiymətlərinin dünya bazarında sabitləşməsi və ölkənin müəyyən qədər qeyri-neft sektoru məhsullarının ixracıdır. Çünki idxal ölkə daxilində valyutaya tələbatı artırır, ixrac isə bizə valyuta gətirir. Bu balans müsbət saldoya malikdirsə, ölkə daxilində heç bir maliyyə problemi gözlənilmir. Bu ilin 8 ayı ərzində təxminən 4,9 milyard dollar hərraclarda satılsa da, ölkəyə ümumi ixracatdan 20 milyard dollardan çox vəsait daxil olub. Yəni müsbət saldomuz 15 milyard ABŞ dolları təşkil edir.
Nəticə olaraq qeyd edək ki, yalnız bir indiqator üzrə - ölkə daxilində dollara tələbatın artması manatın dollara nisbətən məzənnəsinin ucuzlaşmasına, yəni dolların bahalaşmasına təhdid yaradır. Digər indiqatorlar isə sabit olaraq qalır. Yəni hökumətin hazırkı kursu sabit saxlamaq üçün geniş imkanları var.
Lakin biz arzu edərdik ki, hökumət qeyri-neft sektorunun istehsal və ixrac potensialını artırmaqla, ölkə daxilində xarici valyutaya tələbatı azaltmağa nail olsun və manatı sərbəst dəyişən valyuta kimi "üzən məzənnə" rejimində tənzimlənməsinə keçsin".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Naxçıvanda əməlli-başlı dərəbəylikdir, kim nə istəyir edir..." - NARAZILIQ VAR
Bu gün, 00:17 |
|
|
|
| • “Bəli, küsmüşəm, incimişəm, rollar oynamaq istəyirəm, amma ortada heç nə yoxdur” - GİLEY
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • Biznesmenlər bürokratiyaya qarşı: “Tramp Maska vəzifə verməklə...” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:06 |
|
|
|
| • Eyni şirkət dövlət qurumunun 4 tenderini uddu - 5 MİLYON MANAT QAZANDI
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Paşinyan sülh müqaviləsinin bir hissəsini açdı - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 23:14 |
|
|
|
| • Paşinyan xarici auditoriyaya hansı siqnallar ötürür? - Ovannisyan sirləri açdı
Dünən, 23:11 |
|
|
|
| • Gənc şair faciəvi şəkildə öldü
Dünən, 23:07 |
|
|
|
| • Parisin SAXTA MAHİYYƏTİ... - ŞƏRH
Dünən, 21:36 |
|
|
|
| • Azərbaycanda artan varlı görünmək xəstəliyi: Psixoloji problem imiş - AXI NİYƏ?..
Dünən, 21:33 |
|
|
|
| • ABŞ-nin dövlət borcu tarixdə ilk dəfə 36 trilyon dolları keçdi
Dünən, 19:52 |
|
|
|
| • Məktəbdə qızı döyən azərbaycanlı şagirdə cinayət işi açıldı - FOTO
Dünən, 19:45 |
|
|
|
| • Paşinyanın sözləri havaya atılan güllələr kimidir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Qanunların himayəsində - “Avropa yaşlanır, amma qocalmır”
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • "Zelenskinin alternativi yoxdur" - Zərdüşt Əlizadə
Dünən, 18:37 |
|
|
|
| • Tehran Vaşinqtona məxfi mesaj göndərib - KİV
Dünən, 18:32 |
|
|
|
| • Azərbaycan kiçik ada dövlətlərinə özünün birmənalı dəstəyini nümayiş etdirir - MƏQALƏ
Dünən, 18:30 |
|
|
|
| • MN-dəki 143 milyonluq mənimsəmə ilə bağlı məhkəmə istintaqı yekunlaşıb - DETALLAR
Dünən, 18:21 |
|
|
|
| • “Araz” Supermarketlər Şəbəkəsindən kənd təsərrüfatının inkişafına dəstək - Asiya İnkişaf Bankı ilə 10,5 milyon dollarlıq saziş imzalandı
Dünən, 18:14 |
|
|
|
| • “Elmanado” şirkətinin dövlətə 703 min manat vergi borcu var - DETALLAR
Dünən, 18:11 |
|
|
|
| • Zakir Fərəcov səyyar qəbul keçirdi - FOTOLAR
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Aşıq Namiq atasının ölümündə həkimi ittiham etdi - Şok AÇIQLAMA
Dünən, 18:05 |
|
|
|
| • Anasının il mərasiminə getmişdi, özünü güllələdi
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Həbs edilən məmurun ailəsində insident: Atası anasını bıçaqlayıb - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Ermənistan COP29-a GƏLƏCƏK? – “Azərbaycanın tələbi hələ də qüvvədədir”
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Vəzifəli şəxslərə rüşvət verməklə cinayət məsuliyyətindən azad etdirəcəyini vəd verib – HÖKM
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • Hamı bura üz tutur: Naxçıvandan axırıncı çıxan QAPINI ÖRTSÜN... - ACINACAQLI MƏNZƏRƏ...
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • "3 il ərzində boşanma qərarını verən evli cütlüklərə yüksək cərimə tətbiq olunsa... evliliyə və boşanmağa daha ciddi yanaşma olacaq"
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Tiflisin vasitəçilik təklifi nəyə xidmət edir?
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • Paşinyan niyə Azərbaycanla strateji sövdələşməyə ehtiyac duyur? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:35 |
|
|
|
| • Gürcüstandan vasitəçilik təklifi: Azərbaycan razı, bəs İrəvan? - AKTUAL
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • Sabiq erməni prezident məhkəmədən qaça BİLMƏDİ - erməni KİV
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • Fransa COP29-a qatılmamaqla qlobal iqlim problemlərində maraqlı olmadığını göstərdi - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Azərbaycan üçün sevindirici proqnoz – “Güc onlardadır, gəlirlər, qərar dəyişəcək”
Dünən, 17:19 |
|
|
|
| • Murad Adıgözəlzadənin köməkçisi barəsindəki cinayət işinə xitam verilib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • Ermənistanda tarixi dəyişiklik: Paşinyan anonsunu verdi - KİV
Dünən, 17:11 |
|
|
|
| • Başçı təzə olsa da... - NARAHATÇILIQ VAR...
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • İngiltərə şirkəti Azərbaycanda ləğv edilir
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • Müştərilər ən çox bu banklardan şikayət edirlər - SİYAHI
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • “Azərbaycan Duz İstehsalat Birliyi” MMC-yə çevrilir
Dünən, 16:56 |
|
|
|
| • Əlində Quran gəldi, bağışladım - Aşıq Namiq
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Tramp elektromobil bazarına “zərbə” vurmağa hazırlaşır – “Tesla” bundan faydalana bilər
Dünən, 16:52 |
|
|
|
| • Valeh Allahverdiyev Bakı həbsxanasında ÖLDÜ
Dünən, 16:51 |
|
|
|
| • Ermənilərin atdığı raket evini yararsız vəziyyətə saldı, rəsmi qurumlar hələ də təmir etmir... – GƏNCƏ SAKİNİ ŞİKAYƏTÇİDİR
Dünən, 16:48 |
|
|
|
| • Digər erməni politoloqundan fərqli mövqe: Ümid Trampadır - GƏLİŞMƏ
Dünən, 16:44 |
|
|
|
| • Tramp Maskın 300 milyardına şərik olacaq? – Onların dostluğu...
Dünən, 16:42 |
|
|
|
| • Sumqayıtda dəhşətli qətl: Arvadı uşaqları ilə evi tərk etdi, anasını öldürdü – Şok təfərrüat
Dünən, 16:41 |
|
|
|
| • Sərhəddə “gizli görüş” və ya “Bakının xəbəri olmadan...” - İLGİNC
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • İranı çox çətin keçəcək 4 il gözləyir - AKTUAL
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • “Aztelekom”un 203 nəfər əməkdaşını “Qala Sığorta” sığortalayacaq
Dünən, 13:58 |
|
|
|
| • "“Silahlı Qüvvələr” günü bizə ev üçün söz verdilər, amma..." - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 12:13 |
|
|
|
|
